Czesław Centkiewicz – Anaruk, chłopiec z Grenlandii

Czesław Centkiewicz był znanym polskim podróżnikiem, uczestnikiem wypraw na tereny podbiegunowe. Podczas jednej z nich napisał reportaż „Anaruk, chłopiec z Grenladii”, która została wydana w 1937 roku. Inne utwory Cz. Centkiewicza i jego żony o tematyce podróżniczej to „Zaczarowana zagroda”, „Opowieści spod bieguna”, „Na podbój Arktyki” czy „Biała foka”. „Anaruk, chłopiec z Grenlandii” to opowieść o przygodach małego chłopca oraz życia Eskimosów w osadzie.

Streszczenie utworu „Anaruk, chłopiec z Grenlandii”

Anaruk ma dwanaście lat i mieszka na Grenlandii. W pobliżu ich osady jest stacja badawcza i chłopiec zaprzyjaźnił się z jednym z polarników. Anaruk był zafascynowany przedmiotami ze stacji badawczej, szczególnie kolorowymi ubraniami. Rodzina Anaruka, podobnie jak i inni Eskimosi na czas krótkiego lata przeprowadzała się nad brzeg morza do namiotów zbudowanych ze skór, by zgromadzić zapasy na zimę. Wypływali oni na morze i polowali na foki za pomocą harpunów.

W eskimoskiej osadzie przy polowaniu na renifery współpracuje cała wioska. Starcy i kobiety z dziećmi zaganiają renifera do zagrody, mężczyźni natomiast zabijają je. Następnie wyprawia się skórę i wykorzystuje mięso. Anaruk z przyjacielem Omalikiem również postanowili się wybrać na polowanie. Zauważyli ptaki i Omalik zaczaił się na nie, tymczasem Amaruk zauważył że w pobliżu niego pod lodem jest foka. Zdołał ją zabić, jednak teraz musiał ją jeszcze wyciągnąć. Podczas tej operacji, nie zauważył że lód pęka i on sam znalazł się na dryfującej krze. Omalik popędził do osady by sprowadzić pomoc, na szczęście ojciec Anaruka, Tugto, zdołał wyciągnąć syna z pułapki. Rodzice pochwalili Anaruka za upolowanie foki, jednak przestrzegli go by uważał na przyszłość.

Kiedy pojawiły się pierwsze oznaki zimy, Eskimosi przenieśli się w głąb lądu. Podczas gdy dzieci się bawiły, dorośli wytwarzali narzędzia i  opowiadali sobie historie. Jedna była o starej, samotnej kobiecie mieszkającej w osadzie. Sąsiedzi odwiedzali ją i przynosili jedzenie. Pewnego dnia otrzymała nieżywego niedźwiadka, który po ogrzaniu przy ogniu obudził się. Kobieta zaopiekowała się niedźwiadkiem, który później brał udział w polowaniach z innymi. Pewien mężczyzna z Północy zapragnął mieć futro niedźwiedzia, jednak w starciu z nim zginął. Kobieta musiała pożegnać się ze swoim pupilem, poklepała go po plecach, zostawiając czarną plamę od sadzy. Później myśliwi opowiadali o niedźwiedziu, który nie atakował ludzi i miał czarną łatkę na plecach.

Tata Anaruka opowiedział historię upierzenia ptaków: kiedy kruk pomalował gęś w czarne pasy, ta chciała pomalować go tak samo, jednak podczas kłótni wylała całą czarną farbę na niego. Następnie opowiedział historię o tym, jak handlował z białymi ludźmi. Przed dwa lata polował na białe i niebieskie lisy, by je sprzedać w zamian za strzelbę. Kiedy do tego doszło, okazało się że sprzedali mu zepsutą i starą strzelbę.

Anaruk wybrał się z ojcem po ukryte mięso morsy, po drodze zaatakował ich biały niedźwiedź. Zranił ojca, jednak Anaruk zdołał wbić oszczep w serce niedźwiedzia i pociągnąć na saniach rannego ojca. Tam z dumą powitano małego bohatera.

Polarnik był świadkiem zabicia wieloryba, po którym nastąpiła wielka uczta trwająca cztery dni. Pewnego dnia przepływał kapitan i chciał zatrudnić Eskimosów, ci jednak odmówili. Polarnik postanowił opuścić osadę i z tej okazji wyprawiono przyjęcie pożegnalne. Anaruk otrzymał od polarnika śpiwór, namiot, łopatkę, toporki i kuchenki a jego ojciec broń i amunicję.