Joseph Heller jest jednym z najwybitniejszych twórców literatury współczesnej, a „Paragraf 22” bez wątpienia jego najwybitniejszą powieścią. Kultowa książka porusza w zupełnie inny sposób temat wojny. Książka opowiada o oddziale lotnictwa stacjonującym w Europie w czasie drugiej wojny światowej. Czytelnicy zagłębiając się w lekturę tej książki mogą spodziewać się łez, wybuchów i bolącego brzucha, tyle że od śmiechu.
Tylko taką absurdalną wojnę można pokochać
Autor w swojej książce pokazuje wojną skrywającą mnóstwo absurdalnych sytuacji i groteskowych zachowań. Przewodzi temu wszystkiemu tytułowy Paragraf 22, który ku nieszczęściu Yossariana nie da się zastosować do jakiegokolwiek żołnierza, a tym bardziej jego samego. W oddziale aż roi się od osób, o których ciężko powiedzieć żeby były w pełni normalne. Major Major Major Major jest kolejnym bohaterem, który w wyniku absurdalnej biurokratyczności zostaje na swoje nieszczęście majorem dowodzącym oddziałem. Postać kapelana Tappmana jest kolejną, która uzupełnia tą barwną ekipę…
Heller w swoim dziele literackim stworzył świat, który wydaje się być nieprawdziwy. Jednak zaznający wojny z pewnością dostrzegą pewne absurdalne prawa, którymi się ona rządzi. Joseph Heller sam brał udział w II wojnie światowej, służąc w oddziale lotniczym u wybrzeża Włoch. Te przeżycia sprawiły, że ciężko dostrzec sensowne powody czy logikę wojny. Sama książka bombarduje czarnym humorem i zapewnia czytelnikom dobrą zabawę, pozostawiając ich jednak z tematem wymagającym refleksji. Książka ta zapisała się na trwale w literaturze współczesnej zyskując mnóstwo czytelników i pochlebnych opinii.
Nowe spojrzenie na wojnę nie tylko w literaturze
Książka „Paragraf 22” okazała się przełomowa dla jej autora, dzięki której zyskał sławę. Ale nie tylko, ponieważ cała kultura i literatura współczesna spotkała się z nowym spojrzeniem na tematykę wojenną w okresie, kiedy trauma po II wojnie światowej w Europie i USA była nadal silna. Absurd i wyśmianie całej machiny wojennej było sposobem na uporanie się z traumatycznymi wydarzeniami. Nic dziwnego, że w czasach kiedy toczone były wojny na całym świecie, komedie na ten temat zyskiwały rzesze fanów. W dziedzinie literatury Kurt Vonnegut sięgnął po ten temat w swoim dziele literackim „Rzeźnia numer 5”. Literatura współczesna musiała odstąpić pole innym dziedzinom sztuki, które wykorzystywały czarny humor do pokazania okropieństw wojny. Najbardziej zbliżony stylistycznie do „Paragrafu 22” okazał się film i serial „M.A.S.H.”. Opowiada on o wojnie w Korei, która okazała się bolesnym momentem w historii kilku krajów. Bardziej współczesne utwory skłonne są do coraz to nowego pokazywania wojny, jak zrobiły to seriale „Allo, Allo” czy „Czarna Żmija” z dawką angielskiego humoru. Wszystkie te dzieła mogły powstać dopiero po książce Josepha Hellera, która stała się prekursorem i pierwowzorem dla innych dzieł.
