Janusz Korczak urodził się w 1878 i zginął w 1942 roku w obozie w Treblince. Choć z zawodu był lekarzem, to najważniejszym jego zajęciem była pracy z dziećmi. Był też teoretykiem wychowania i stworzył autorską metodę wychowania. Jest autorem nie tylko publikacji naukowych, ale również książek dla dzieci, z których największą sławę zdobyła lektura „Król Maciuś Pierwszy”. Powieść ta została również sfilmowana w 1957 roku. Poniżej przeczytacie „Król Maciuś Pierwszy” streszczenie oraz charakterystykę bohaterów.

Streszczenie „Król Maciuś Pierwszy”

1. Król Stefan Rozumny jest bardzo chory i wielu lekarzy przewiduje, że umrze on niedługo. Jego ministrowie spierają się, czy po jego śmierci na tron ma wstąpić mały Maciuś, jego syn. Jednocześnie ambasador innego państwa wypowiada się, że jeśli Maciuś nie zostanie królem, to jego kraj wypowie wojnę.

2. Po śmierci króla Maciuś zostaje koronowany. Jednocześnie chłopiec jest smutny po śmierci taty, jego mama umarła wcześniej, więc zostaje sam. Prosi ministrów by pozwolili mu na zabawę w parku. Tam spotyka chłopca Felka, z którym się zaprzyjaźnia.

3. Maciusiowi zabroniono spacerów, gdyż wymagały zbyt wielu przygotowań. Chłopiec przygnieciony jest obowiązkami wynikającymi z jego urzędu i nie ma właściwie czasu na rozrywki. Oprócz tego uczy się czytać i pisać. Maciuś pisze list do Felka i przekazuje mu przez ogrodzenie królewskiego ogrodu.

4. Maciuś mówi Felkowi, że nie podoba mu się bycie królem. gdyż jest to nudny i ciężki obowiązek. Maciuś dowiaduje się z listu Felka, że trzy państwa wypowiedziały wojnę jego krajowi. Ministrowie sprzeczali się i nie zawiadomili chłopca o tym ważnym fakcie.

5. Maciuś namówił prezesa ministrów, by prowadził wojnę. Sam chciał zrobić coś ważnego, więc uciekł z Felkiem na front.

6. Chłopcy wsiadają do pociągu i ruszają na front. Maciuś prosi Felka, by ten nazywał go Tomciem Paluchem, by nikt nie dowiedział się że jest królem.

7. Maciuś z Felkiem przekonują się, że życie żołnierskie nie jest łatwe. Chłopców obsiadły pchły i nie mieli zbyt wygodnej podróży pociągiem. Chłopcami zaopiekowali się jednak starsi żołnierze.

8. Tymczasem w pałacu ministrowie zauważyli zniknięcie króla. Wszyscy podejrzewali że Maciuś został zabity lub porwany przez wrogie państwo. Nie chcieli jednak, by wyszło to na jaw. Postanowili wykonać dużą porcelanową lalkę przypominającą Maciusia, dzięki której nikt by nie dowiedział się o zniknięciu króla.

9.Maciuś i Felek brali udział w walkach. Pierwszy z wrogów został pokonany, jednak walka toczyła się jeszcze na dwóch frontach.

10. Król Maciuś przekonał się jak straszna jest wojna. Podczas bitwy został też ranny. W trakcie życia obozowego Maciuś zauważył, że Felek (który zajmował się zrzucaniem bomb z aeroplanów) nie zachowuje się dobrze. Pije alkohol, pali papierosy oraz coraz bardziej lekceważy Maciusia.

11. Maciuś chodzi na zwiady, odkrywa gdzie wróg ma prochownię. Wraz z innymi żołnierzami niszczy ją.

12. Oddział Maciusia ma rozkaz przerwania frontu. Niestety Maciuś w trakcie tej operacji zostaje wzięty w niewolę. Tam jest rozpoznany jako szpieg. Odbył się nad nim sąd polowy i stwierdzono, że trzeba jego sprawę przekazać dalej.

13. Maciusia zamknięto w więzieniu, które zostało zbombardowane. Następnego dnia ocknął się w nieznanym miejscu, które było kwaterą generała.

14. W pałacu jakiś łobuz stłukł kamieniem porcelanową lalkę i tym sposobem ucieczka króla została wykryta. Jednak Felek pomógł w odnalezieniu prawdziwego króla i Maciuś mógł jako król, wydać odezwę do żołnierzy.

15. Armia Maciusia odnosiła sukcesy i pokonała dwie wrogie państwa. Jeden z królów został wzięty do niewoli, ale Maciuś go uwolnił. Następnie został podpisany pokój.

16. Maciuś wrócił do pałacu, gdzie wysłuchiwał żalów ministrów. Minister finansów namawiał króla, by pokonani zapłacili kontrybucję (zadośćuczynienie za działania wojenne). Maciuś jednak nie zgodził się na to i kazał aresztować ministrów. Felek stał się królewskim faworytem i miał on pomagać Maciusiowi w rządzeniu.

17. Jednak obowiązki królewskie przytłoczyły Maciusia i musiał uwolnić ministrów, by pomogli mu w rządzeniu. Zdecydowano, że ministrowie zajmą się sprawami dorosłych, natomiast Maciuś będzie rządzić dziećmi. W ten sposób stał się Maciusiem Pierwszym – Reformatorem. Pierwszym postanowieniem było to, by każde dziecko dostało czekoladę.

18. Ministrowie twierdzili, że reformy Maciusia będą sporo kosztować i trzeba pożyczyć pieniądze z zagranicy.

19. W tym celu Maciuś został zaproszony w gościnę do obcych królów. Podróżował z dwójką nowych przyjaciół, Stasią i Helcią, które były dziećmi kapitana. Cała trójka jechała specjalnym pociągiem i poznawał niezwykłe osoby. Dwóch królów przyjęło Maciusia niezwykle wystawnie, z kolei trzeci król bardzo skromnie. Pokazał mi parlament i jego obrady i opowiedział, że trudno być królem.

20. Maciuś odpoczywał jeszcze nad morzem i zastanawiał się, jakie reformy wprowadzić w państwie.

21. Ministrowie nie chcieli dać pieniędzy na reformy Maciusia, poprosił on więc trzeciego króla o pożyczkę. Ten postawił mu warunek, że w jego państwie ma obowiązywać konstytucja i parlament. Maciuś i ministrowie przystali na to.

22. Maciusia zaprosił w gościnę król ludożerców, mimo obaw ministrów król pojechał do niego. Król Bum-Drum przygotował atrakcje dla Maciusia, np. strzelanie do córki królewskiej, która się jednak nie spodobała chłopcu. Maciuś odmówił wzięcia w niej udziału, na co kapłan ludożerców uznał go za wroga i próbował go otruć. Jednak król uratował go. Kapłan w ramach zadośćuczynienia pokazywał mu magiczne sztuczki, a król Bum-Drum dał mu złoto. Na pożegnanie Maciusia król urządził święto przyjaźni i zawarł z nim braterstwo krwi. Córka króla Klu-Klu pokochała Maciusia i smutno jej było z powodu jego wyjazdu.

23. Maciuś po powrocie wprowadził reformy w państwie. Powstał parlament, konstytucja a dzieciom dawał prezenty, m.in. lalki i scyzoryki. Wiele osób pisało do niego listy i przychodziło na audiencję, by przekazać mu swoje prośby. Niestety król nie miał na to wszystko czasu i powierzył urzędnikom czytanie listów.

24. Pewnego dnia pojawił się dziennikarz na audiencji, który namówił Maciusia, żeby powstał specjalny sejm i gazeta dla dzieci. Felek miał zostać specjalnym ministrem od tego.

25. Reformy zostały wprowadzone w życie i dobrze działały, jednak inni królowie zazdrościli tych sukcesów. Maciuś chciał zorganizować zjazd królów, żeby uniknąć kolejnej wojny. Jednak ci wykręcali się, że nie chcą spotykać się z ludożercą Bum-Drumem. Maciuś zaplanował przelot samolotem przez pustynię, by zobaczyć, czy król Bum-Drum zgodnie z obietnicą przestał zjadać ludzi. Jednak podróż opóźniła się, gdyż ktoś odkręcił koło od aeroplanu. Następnie pilot zabłądził i musieli awaryjnie wylądować.

26. Po wylądowaniu zaatakowali ich tubylcy, jednak pilotowi udało się uciekać. Udali się do szałasu króla, gdzie serdecznie powitała ich Klu-Klu.Okazało się, że wrogowie pod wodzą kapłana chcą spalić króla Bum-Drum. Jednak Maciuś wyszedł z rozbitego samolotu i w ten sposób przepowiednia się spełniła, po której  mogli oni zrezygnować z ludożerstwa.

27. Po powrocie Maciusia przybył do niego zagraniczny szpieg, który mówił o przygotowaniach pierwszego króla do wojny. Szpieg przekonał Maciusia, by spalono fabrykę amunicji w tamtym państwie. Tymczasem trwały przygotowania do zjazdu królów. Zdemaskował też sekretarza stanu, który zamiast zaproszeń chciał wysyłać sfałszowane wypowiedzenia wojny :-). Spotkanie jednak się odbyło, chociaż bali królowie niechętnie przebywali z dzikusami.

28. W kraju Maciusia otwierano ogród zoologiczny. W jednej z klatek przysłanej z kraju Bum-Druma była Klu-Klu, która uciekła z domu. Bum-Drum nie był z tego zadowolony i postanowił córkę zostawić tu na stałe, co ucieszyło Maciusia i Klu-Klu.

29. Maciuś osiągnął dyplomatyczne zwycięstwo, gdyż jeden z królów oddał mu port i odsprzedał swoje statki. Jednak po tym Maciuś pochorował się z przemęczenia i postanowił wybrać się na wakacje z Klu-Klu.

30. W czasie nieobecności króla Maciusia, Felek zażądał dla siebie tytułu barona, własnej kancelarii, wysokiej pensji oraz dodatkowych przywilejów. Choć Maciuś się na to zgodził, to było mu bardzo przykro. Z kolei po powrocie do stolicy Maciuś zobaczył demonstracje robotników i dzieci, które zgłaszały wygórowane żądania.

31. W kraju zaczęły być zamieszki, w których brali udział piętnastolatkowie, którzy nie byli ani dziećmi ani dorosłymi więc nie mieli własnego sejmu. Dzieci nie chciały się uczyć, Maciuś zadecydował że dzieciom będzie się płaciło za chodzenie do szkoły, tak jak dorosłym za chodzenie do pracy. Ministrowie uchwalili jednak, że dorośli pójdą do szkoły, a dzieci będą pracować. Zaczął być wielki bałagan z tego powodu np. z zoo uciekły wilki przez niedopatrzenie dziecięcych pracowników. Na szczęście Klu-Klu z dziećmi ze swojego kraju naprawiła ten błąd.

32. Do Maciusia przyjechał Smutny Król, który pokazał mu gazety i ostrzegł że Felek i dziennikarz ukrywają przed nim prawdę. Pokazał mu nagłówki, w których były przykłady konsekwencji złych decyzji – w szpitalach umierali chorzy, policja nie pracowała a pociągi nie kursowały. Maciuś chciał ukarać dziennikarza za kłamstwo i oszustwo, ten jednak uciekł. Felek rozpłakał się i przyznał się do wszystkiego. Powiedział, że do wszystkiego namawiał go dziennikarz. Jednak król Maciuś przebaczył przyjacielowi.

33. Maciuś postanowił naprawiać błędy, dorośli wrócili do pracy a dzieci do szkoły, zniesiono sejm dziecięcy i odbudowano instytucje państwowe. Niestety wybuchła wojna. Syn starego króla przejął tron i postanowił zaatakować państwo Maciusia. Przeciwnik zaskoczony był dyscypliną wojska, jednak dziennikarz-szpieg opowiedział mu, że król Maciuś zaczął naprawiać państwo. Smutny król postanowił pomóc Maciusiowi i pojechał z misją dyplomatyczną do innego króla.

34. Szpieg wykorzystał sfałszowaną odezwę Maciusia do dzieci całego świata, która wzywała do rewolucji. Wszyscy królowie uwierzyli w nią i przystąpili do wojny. Smutny król również przystąpił, gdyż wiedział że tylko w ten sposób może pomóc królowi Maciusiowi. Walka była zacięta, jednak wojsku zabrakło prochu. Ludzie wyrzekli się Maciusia, gdyż pamiętali jego błędne decyzje. Maciuś zabarykadował się w domu dzikich zwierząt. Młody Król chciał go zabić, jednak Smutny Król przekonał go, że lepiej wziąć go do niewoli.

 35. Maciusia uwięziono i miano poprowadzić na egzekucję, by w ostatniej chwili go ułaskawić. W ten sposób Młody Król chciał pokazać, że Maciuś jest jedynie przestraszonym dzieckiem. Chłopiec jednak zachowywał się dzielnie podczas niewoli i odczytywania aktu oskarżenia. Oskarżenie poparto zeznaniami dziennikarza-szpiega, tak więc Maciuś wiedział, że wyrok nie będzie sprawiedliwy. Król Maciuś bohatersko znosił wyrok śmierci i również spokojnie dowiedział się o ułaskawieniu i zesłaniu go na bezludną wyspę.

Najważniejsze informacje o lekturze „Król Maciuś Pierwszy”

-Powieść ta została wydana w 1922 roku.

– Głównym bohaterem jest Maciuś, który jest synem króla i po jego śmierci obejmuje władzę.

– Powieść traktuje o odpowiedzialności, poczuciu obowiązku oraz poświęceniu.

– Druga część przygód Maciusia została opisana w książce „Król Maciuś na wyspie bezludnej”.

– Na podstawie lektury powstał film animowany, film, spektakl telewizyjny oraz opiera.

– Książka traktuje o trzech wątkach:

1. O sprawowaniu władzy – W lekturze pokazane jest, jakim jest ona ciężkim i trudnym obowiązkiem. Maciuś jest przygnieciony obowiązkami i nie radzi sobie z nimi zbyt dobrze. W książce Janusz Korczak zawarł tezę, że władzę powinien sprawować cały naród, a nie tylko jedna osoba. Książka pokazuje również, jakie konsekwencje przynoszą za sobą złe i nieprzemyślane decyzje rządzących.

2.  O porozumieniu dzieci i dorosłych – książka pokazuje, jak trudne jest porozumienie między dziećmi a dorosłymi. Z jednej strony dzieci nie rozumieją i uważają za złe decyzje dorosłych, z drugiej strony dorośli mają nieraz zbyt lekceważący stosunek do dzieci. Janusz Korczak zaznacza, że dorośli powinni z szacunkiem odnosić się do dzieci i odnosić się do nich z troską. Jednak dzieci powinny słuchać dorosłych, gdyż mają większe doświadczenie i mogą lepiej oceniać wiele kwestii.

3. O odpowiedzialności- Maciuś jest przykładem na to, że należy być odpowiedzialnym za swoje decyzje. Chłopiec nie uciekał przed konsekwencjami swoich działań, ale brał za nie odpowiedzialności. Jednak odpowiedzialność to próba przewidzenia swoich decyzji, której Maciusiowi zabrakło, co skończyło się źle dla niego i jego państwa.

„Król Maciuś Pierwszy” – bohaterowie i ich charakterystyka

Król Maciuś Pierwszy – był synem Stefana Rozumnego, który musi po jego śmierci objąć władzę (ma wtedy około 10 lat). Maciuś jest mądry, gdyż wie, że nie jest w stanie sam rządzić, musi więc słuchać swoich ministrów. Brak doświadczenia i młody wiek sprawia, że nie zawsze podejmuje trafne decyzje. Jednak umie przyznać się do błędu i je naprawić. Maciuś jest bardzo dobry dla każdego i stara się, by wszyscy w jego państwie byli szczęśliwi. Niestety ta cecha często łączy się z naiwnością i zbytnim zaufaniu, przez co daje się namówić dziennikarzowi-szpiegowi na złe reformy. Maciuś jest również odważny, o czym świadczy udział w wojnach i odznaczanie się w wielu sytuacjach. Maciuś szybko się uczy, zdobywa sobie sympatię i zaufanie innych osób, dzięki czemu po wielu przeciwnościach w jego kraju jest coraz lepiej. Jest to więc bohater jak najbardziej pozytywny.

Felek – jest to najbliższy przyjaciel króla Maciusia. Jest on synem plutonowego straży pałacowej, z racji surowego wychowania jest on urodzonym przywódcą. Niestety jest podatny na wpływ złych ludzi, przez co daje się namówić szpiegowi na działanie na szkodę króla Maciusia. Niestety szuka on w każdej sytuacji korzyści dla siebie, dlatego żąda dla siebie specjalnego traktowania. Mimo tego, że nieraz postępował bezmyślnie to w decydującej chwili potrafił przyznać się do złych czynów.

Królewna Klu-Klu– jest to córka króla Bum-Druma. Jest ona wielka przyjaciółką Maciusia, która wspierała go w każdej chwili. Murzyńska dziewczynka była bardzo odważna, sprytna i wysportowana. Wykazywał również opiekuńczość dla innych dzieci.

Smutny Król – władca jednego z państw, które najpierw toczyło wojnę z Maciusiem. Był on jednak bardzo mądrym władcą. Starał się pomóc królowi Maciusiowi w trakcie rządzenia, jak i on był pokonanym królem. Przestrzegał go, że władza to wielka odpowiedzialność i nie powinna należeć do jednej osoby. Zobowiązał więc Maciusia do tego, żeby założył parlament w jego państwie. Ratuje go także przed Młodym Królem, który chce zabić Maciusia. Troszczy się o króla Maciusia i chce dla niego jak najlepiej.

Bum-Drum – król- ludożerca, który ze względu na swoje zwyczaje budzi strach. Maciuś jednak się z nim zaprzyjaźnia i okazuje się on przyjaznym i miłym człowiekiem. Jest on hojnym i dobrym władcą. Daje się przekonać królowi Maciusiowi do zaprzestania ludożerstwa.

Dziennikarz-Szpieg – negatywny bohater, który stara się napsuć w państwie. Najpierw namawia Maciusia do wprowadzenia złych reform a następnie szpieguje dla Młodego Króla. Kłamie i oszukuje, przez co Maciusiowi wypowiadają wojnę wszyscy królowie.