Poezja Stanisława Młodożeńca – opracowanie wybranych wierszy

Stanisław Młodożeniec żył w latach 1895-1959 i był jednym z najbardziej znanych poetów dwudziestolecia międzywojennego. Był współtwórcą futuryzmu – kierunku w sztuce, który zwracał się  ku przyszłości, rozwojowi i cywilizacji.

Wybrane utwory Stanisława Młodożeńca

Wiek XX

zawiośniało – latopędzi przez jesienność białośnieże
– KINEMATOGRAF KINEMATOGRAF
KINEMATOGRAF…
słowikując szeptolesia falorycznie caruzieją
– GRAMOPATHEFON GRAMOPATHEFON
GRAMOPATHEFON…
iokohama – kimonooka cię kochają z europy
– RADIOTELEGRAM RADIOTELEGRAM
RADIOTELEGRAM…
espaniolę z ledisami parlowacąc sarmaceniem
– ESPERANTISTO ESPERANTISTO
ESPERANTISTO…

odwarszawiam komentuję odsłoneczniam
– AEROPLAN AEROPLAN…
zjednoliterzam paplomanię
– STENOGRAFIA…

Wiersz pochodzi z tomiku „Kreski i futureski” i jest przykładem literatury futurystycznej. Utwór jest naszpikowany neologizmami, które pokazują wpływ nowoczesnej techniki na komunikację ludzką. Przez coraz to nowe wynalazki, takie jak gramofon, kino, aeroplan czy radiotelegram, ludzie muszą nauczyć się nowych zasad komunikacji. W wierszu poeta bawi się językiem, tworzy neologizmy na podstawie dobrze znanych słów i zestawia je z osiągnięciami techniki. Złożenie tych wyrażeń i zaakcentowanie wynalazków pokazuje, że osiągnięcia cywilizacyjne mają wpływ na nasze życie oraz na język, jakim się posługujemy.

Moskwa

tu-m czy-m ta-m?
tam – tam TAM –
TU-M- –
tam-tam TAM tam-tam-tam TAM
TU-M TU-M
czy-m tam-tam? tam-tam? czy-m tam?
TAM-M? TU-M?
czyli-m tam? -jeżeli-m tam to i tu-m
TUM-TUM
a i tam a i tam – – –
oj-ja JJAJ tam a i tu-m-
to-m i tam i tum
TUM

Wiersz Młodożeńca składa się z ciągu dźwięków o podobnym brzmieniu. Tytuł oraz czas powstania utworu pozwalają nam przypuszczać, że poeta odwołuje się do Moskwy, w której władzę przejęli bolszewicy oraz Polskę, która dopiero co odzyskała niepodległość. Poprzez wahanie i wielokrotne powtórzenie podmiot liryczny zastanawia się, czy powinien znaleźć się w Moskwie czy też dalej przebywać w Polsce.