Stefan Żeromski jest przedstawicielem polskiego pozytywizmu. Jego utwory przekazują społeczne i polityczne myśli oraz postulaty. W swoich powieściach, Żeromski często pokazywał biedę, nierówności społeczne oraz złą sytuację najliczniejszej i najniższej warstwy społecznej. Do najważniejszych dzieł Stefana Żeromskiego należy „Przedwiośnie”, „Ludzie bezdomni”, „Syzyfowe prace” czy „Popioły”.
Opracowanie lektury – najważniejsze informacje o „Przedwiośniu
– Powieść została wydana w 1924 roku w Warszawie.
– Utwór składa się z trzech części: Szklane domy, Nawłoć, Wiatr od wschodu.
– Tytuł utworu odnosi się do konkretnego momentu historycznego, w jakim znajdowała się Polska. Wówczas było to młode państwo, które dopiero się kształtowało.
– Cezary Baryka jest głównym bohaterem powieści. W trakcie utworu zachodzi w nim przemiana, na początku egoistycznie podchodzi do życia, następnie kształtują się w nim uczucia patriotyczne, które popychają go do przyłączenia się do rewolucji.
Krótkie streszczenie lektury „Przedwiośnie”
1. Cezary Baryka jest młodym chłopakiem i mieszka w Baku. Jego ojciec Seweryn jest urzędnikiem naftowym, natomiast matką Jadwiga Dąbrowska (przeżyła wcześniej nieszczęśliwą miłość do Szymona Gajowca, z którym nie mogła się ożenić z racji jego niskiego pochodzenia).
2. Kiedy Cezary miał czternaście lat, wybuchła wojna a następnie rewolucja rosyjska. Cezary entuzjastycznie podchodził do rewolucji i przyłączył się do bolszewików. W tym czasie matka Cezarego musiała sama starać się o jedzenie. Pod swój dom przyjęła księżną i księżniczkę Szczerbatow-Mamajew, których złoto zostało zabrane podczas rewizji w domu Baryków.
3. Matka Cezarego została skazana na ciężkie roboty i wkrótce zmarła.
4. W Baku rozpoczęła się wojna między Tatarami i Ormianami. Cezary pracując przy grzebaniu trupów, spotkał swojego zaginionego ojca, który był żebrakiem. Ten namówił go do powrotu do Polski.
5. Wkrótce potem Seweryn i Cezary Baryka ruszają do Polski przez Wołograd, Moskwę i Charków. Ojciec opowiadał synowi o szklanych domach, które buduje się w Polsce i roztaczał przed nim wizję wspaniałego kraju. Niestety Seweryn nie doczekał końca podróży i zmarł.
6. Po przyjeździe do Warszawy Cezary miał skontaktować się z Szymonem Gajowcem. Chłopak był jednak rozczarowany tym, w jakim stanie jest kraj. Wszędzie widział nędzę i brud, nigdzie natomiast nie było szklanych domów.
7. Po wybuchu wojny polsko-bolszewickiej w 1920 r. Cezary wstępuje do wojska, gdzie zaprzyjaźnia się z Hipolitem Wielosławskim. W trakcie walk Cezary ratuje przyjacielowi życie, czym zaskarbia sobie jego dozgonną wdzięczność.
8. Po zakończeniu walk Hipolit wraz z Cezarym jedzie do rodzinnego domu Wielosławskiego, gdzie poznaje jego kuzynkę Karolinę Szarłatowiczównę i Wandę Okszyńską. Karolina i Wanda zakochują się w Cezarym, jednak ten jest zafascynowany Laurą Kościeniecką, wdową, która jest zaręczona z Barwickim.
9. Przed balem zorganizowanym przez Laurę dochodzi do pocałunku między Cezarym a Karoliną, co widzi zazdrosna Wanda. Tymczasem Cezary nadal romansuje z Laurą i przeżywają chwilę namiętności z nią. W trakcie balu dochodzi do tragedii, Karolina zostaje otruta i podejrzenie pada na Wandę, jednak nie ma dowodów, by aresztować dziewczynę.
10. Po kilku dniach podczas spaceru Cezary spotyka Barwickiego i Laurę, w wyniku sprzeczki uderza szpicurą oboje, za co zostaje przegnany z domu Laury. Po dwóch tygodniach Hipolit mu mówi, że Laura poślubiła Barwickiego.
11. Cezary wyjeżdża do Warszawy, tam spotyka się z Gajowcem, który przedstawia mu wizję naprawy kraju. Według niego dzięki patriotyzmowi, rozwojowi oświaty i sumiennej pracy można zmienić Polskę. Jednocześnie Cezary spotyka na swej drodze Antoniego Lulka, który zabrał go na spotkanie komunistów. Co do obu wizji zmian w kraju Cezary ma zastrzeżenia i nie zgadza się z nimi do końca.
12. W Warszawie spotyka się z Laurą w Ogrodzie Saskim, podczas którego kobieta ostatecznie kończy ich romans.
13. W ostatniej scenie Cezary idzie na czele pochodu robotników, którzy protestują.