Mark Twain to jeden z najbardziej znanych pisarzy amerykańskich, który zasłynął powieściami dla młodzieży. Żył w latach 1835-1910, do jego najpoczytniejszych powieści należą książki „Przygody Tomka Sawyera”, „Przygody Hucka” czy „Książe i żebrak”.

Najważniejsze informacje o lekturze

– Powieść została wydana w 1876 roku, natomiast pierwsze polskie wydanie w 1901 roku.

– Powieść rozgrywa się w miasteczku St. Petersburg nad rzeką Missisipi, w czasach ówczesnych autorowi.

– Książka przedstawia życie Tomka, który mieszka z ciotką Polly, młodszym przyrodnim bratem Sidem i kuzynką Mary w małej miejscowości.

– Lektura doczekała się wielu adaptacji filmowych, musicali oraz filmów animowanych na podstawie powieści.

– Dalsze losy Tomka Sawyera możemy poznać w książkach „”Przygody Hucka Finna”, „Tomek Sawyer za granicą” oraz „Tomek Sawyer detektywem”

Streszczenie wydarzeń

1. Tomek po śmierci rodziców mieszkał z bratem u ciotki Polly. Ciocia starała się go wychować na grzecznego i uczciwego chłopca, jednak ten jest zbyt ciekawski, przez co często wpada w tarapaty.

2. Chłopak często chodził na wagary, podczas których kąpał się w rzece i chodził po lesie. Podczas kolacji Sid (młodszy brat Tomka) domyślił się że Tomek był na wagarach. Tomek wygrażał mu i wyszedł z domu. Na ulicy spotkał nieznajomego chłopaka, z którym wdał się w bójkę. Ciotka widząc potem jego zniszczone ubranie kazała mu za karę pomalować parkan.

3. Tomek z niezadowoleniem przyjął karę, podszedł do niego kolega Ben Rogers. Tomek przekonał go, że malowanie płotu jest bardzo odpowiedzialnym zajęciem i tylko niektórzy mogą się tym zajmować. Ben długo prosił, by Tomek pozwolił mu pomalować płot. W końcu zgodził się. Do wieczora do Tomka zgłosiło się jeszcze kilku chłopców, którzy malowali płot za drobną opłatą. Tomek cieszył się, że nie narobił się i jeszcze zarobił :-).  Ciotka Polly z trudem uwierzyła, że Tomek tak dokładnie i szybko wykonał jej polecenie.

4. U sąsiadów, państwa Thatcherów Tomek dostrzegł ładną dziewczynkę. Spodobała mu się, więc zaczął się przed nią popisywać. Dziewczynka rzuciła w jego stronę kwiatek i zniknęła w domu. Tomek schował bratka pod kurtkę.

5. Następnego dnia Tomek poszedł do szkółki niedzielnej, w której gośćmi byli adwokat Thatcher i jego brat, sędzia hrabstwa. Towarzyszyły im żona sędziego i owa nieznajoma dziewczynka, którą Tomek spotkał w ogrodzie. Chłopiec chcąc zwrócić jej uwagę, pokazał kolorowe karteczki (które nauczyciel rozdawał za dobre odpowiedzi. Jednak Tomek nie zdobył ich sam tylko wymienił je wcześniej za swoje skarby), w nagrodę otrzymał Biblię. Jednak na pytanie, jak mieli na imię pierwsi apostołowie, Tomek odpowiedział że Dawid i Goliat.

6. Tomek próbował symulować chorobę, jednak ciotka i tak go posłała do szkoły. Po drodze spotkał Hucka Finna, który niósł zdechłego kota. Kolega wyjaśnił mu, że w nocy zamierza iść na cmentarz usuwać brodawki, a kot jest również do tego potrzebny. Tomek uznał, że też chciałby w tym uczestniczyć, więc umówili się na wieczór.

7. Tomek przyszedł spóźniony do szkoły i za karę musiał usiąść koło nieznajomej dziewczynki, która była nowa w klasie. Ta powiedziała że ma na imię Becky. Po szkole Tomek i Becky wyznali sobie miłość i uznali, że od tej pory są zaręczeni. Jednak Tomek powiedział, że wcześniej był zaręczony z Amy Lawrence, przez co Becky się na niego obraziła.

8. Zasmucony chłopiec powędrował do lasu, po drodze postanawiając, że zostanie sławnym piratem. Tam spotkał Joe Harpera, z którym bawił się cały dzień.

9. W nocy Tomek i Huck udali się na cmentarz, by oczekiwać nadejścia diabła. Usłyszeli głosy, które należały do młodego doktora Robinsona, Muffa Pottera i Indianina Joego. Muff i Joe wydobyli trumnę, mężczyźni pokłócili się i wywiązała się bójka. Lekarz ogłuszył Pottera, a Indianin śmiertelnie zranił doktora. Kiedy Potter się przebudził, Indianin wsunął w jego dłoń nóż i przekonał go że to on zabił. Chłopcy w przerażeniu uciekli stamtąd i obiecali, że nikomu nie powiedzą o tym, co widzieli.

10. Następnego dnia całe miasteczko nie mówiło o niczym innym, jak o morderstwie. Muffa Pottera aresztowali, natomiast chłopcy zauważyli, że Indianin podczas tego spokojnie stoi w tłumie. W nocy Tomek niespokojnie spał. Dodatkowo był smutny przez to, że Becky Thatcher przestała chodzić do szkoły. Jego apatię zauważyła ciotka, która była zaniepokojona i podawała mu medykamenty. Jednak po zażyciu gorzkiego lekarstwa chłopak uznał, że dość chorowania.

11. W tym samym tygodniu Tomek zobaczył, że Becky wraca do szkoły. Ucieszył się, jednak ona potraktowała go z obojętnością. Chłopak stwierdził, że nikt go nie kocha i postanowił uciec, przekonał też Hucka Finna i Joe Harpera. W nocy chłopcy przepłynęli Wyspę Jacksona, gdzie mieli wieść żywot piratów. Po pewnym czasie chłopcy znudzili się ciągłą zabawą. Tomek podszedł nawet pod dom ciotki, gdzie usłyszał łkanie kobiet, które były przekonane że chłopcy utopili się w rzece. Tomek wrócił do Hucka i Joe i opowiedział im o tym. W nocy rozpętała się burza, która zniszczyła obozowisko chłopców.

12. W niedzielę mieszkańcy St.Petersburga pogrążeni w smutku udali się na mszę żałobną za chłopców. Również Becky była zasmucona, że nie pogodziła się wcześniej z Tomkiem. Podczas mszy przyszli zaginieni chłopcy, wywołując radość i zdumienie. Po powrocie Tomek był zasypywany czułościami przez ciotkę i kuzynkę Polly, choć ciotka była nieco zła, że pozwolił jej się zamartwiać. Ten powiedział jej że miał podczas nieobecności proroczy sen, w którym przedstawił scenę lamentowania kobiet. Jednak ciotka odkryła potem, że to kłamstwo.

13. W szkole koledzy wpatrywali się w Tomka z podziwem i słuchali jego opowieści o wyspie. Tomek udawał że nie zauważa Becky i cały czas przebywał z Amy Lawrence, z kolei dziewczynka oglądała książkę z Alfredem Temple. Zagniewało to Tomka, jednak gdy spotkał Becky na ulicy, przeprosił ją. Ta jednak odeszła bez słowa. Następnego dnia w szkole Becky na przerwie zajrzała do biurka nauczyciela zaintrygowana książką. Do klasy wszedł Tomek, dziewczyna przestraszona, zamknęła gwałtownie książkę, przypadkowo niszcząc jedną z rycin. Becky schowała książkę do szuflady i wybiegła z płaczem z klasy. Kiedy nauczyciel spytał się, kto zniszczył podręcznik, Tomek przyznał się. Becky posłała mu wdzięczne spojrzenie, które zmniejszyło gorycz kary.

14. Miasteczko przygotowywało się do procesu Muffa Pottera, Tomka cały czas męczyły wyrzuty sumienia, że niewinna osoba zostanie skazana. W końcu udał się do obrońcy Pottera i wszystko wyjawił. Podczas procesu Tomek został wezwany na świadka, w trakcie którego przedstawił prawdziwą wersję wydarzeń. Kiedy Indianin Joe to usłyszał, wyskoczył przez okno, natomiast Muff został uniewinniony. Tomek stał się bohaterem miasta dzięki temu.

15. Trwały wakacje, podczas których Tomek postanowił poszukiwać skarbu. Do tego pomysłu przekonał Hucka Finna i razem udali się na wzgórze. Po całym dniu kopania chłopcy stwierdzili, że w nocy powinni wrócić po skarb. Niepowodzenie nie zniechęciło ich i postanowili szukać złota w nawiedzonym domu. Podczas szukania weszli na strych, nagle usłyszeli że do domu przyszło dwóch mężczyzn, jednym z nich był Indianin Joe. Mówili oni o interesach, po którym uciekną do Teksasu. Wydobyli z kominka sakiewkę ze skradzionymi monetami i chcieli ją zakopać w rogu pomieszczenia. Jednak odkryli, że jest tam skrzynia pełna monet. Postanowili wziąć skarb i schować ją pod krzyżem. Kiedy mężczyźni zniknęli z budynku, chłopcy pobiegli do miasteczka.

16. Nazajutrz chłopcy spotkali się i postanowili odzyskać skarb. Słyszeli plotkę, że w gospodzie ktoś tajemniczy wynajął pokój. Tomek i Huck postanowili to sprawdzić. Udało im się wejść do pokoju i zastali tam śpiącego Indianina, uciekli szybko i postanowili, że wrócą kiedy nikogo nie będzie.

17. Kolejnego dnia Tomek spędził dzień z Becky, która wróciła z wakacyjnego wyjazdu. Następnego dnia mieli zorganizować piknik w pobliżu jaskiń, gdzie bawili się cały dzień. Tomek z Becky mieli nocować u wdowy Douglas. Tymczasem Huck stał na czatach przed gospodą, z której w końcu wyszedł Indianin z jakimś mężczyzną. Huck śledził ich, gdy okazało się że zmierzają do domu wdowy Douglas. Huck pobiegł do domu starego Walijczyka i powiedział o tym, że kobiecie grozi niebezpieczeństwo. Mężczyźni ruszyli na ratunek a chłopiec się ukrył. Usłyszał strzały, okazało się że złoczyńcy uciekli ale ruszył za nimi pościg policyjny. U Walijczyka zjawiła się też wdowa, która dziękowała mężczyźnie, ten jednak wskazał na Hucka jako bohatera. Tymczasem chłopak miał wysoką gorączkę, wdowa Douglas postanowiła się nim zająć.

18. W kościele wszyscy spostrzegli, że brakuje Tomka i Becky. Po kilku dniach stracili nadzieję, tymczasem Tomek i Becky błądzili po jaskiniach i starali się z nich wyjść. Tam Tomek zobaczył Indianina, jednak ten uciekł. W końcu udało im się wydostać z jaskini. Kiedy wrócili do miasteczka, opowiedzieli panu Thatcherowi że w grotach ukrywa się Indianin. Mieszkańcy ruszyli go szukać, jednak znaleźli go martwego.

19. Po kilku dniach Tomek i Huck spotkali się, by porozmawiać o skarbie. W jaskiniach Indianin Joe oznaczył miejsce, chłopcy ruszyli tam i zaczęli kopać. W końcu dokopali się do skarbu i szczęśliwi dokładnie go obejrzeli. Postanowili ukryć go u wdowy Douglas, tam spotkali Walijczyka, który zaprowadził ich do pani Douglas. Okazało się, że wdowa postanowiła zająć się Huckiem Finnem, wtedy Tomek pokazał ich skarb. Chłopcy stali się sławni a ich opiekunki ulokowały pieniądze w banku. Huck zamieszkał u wdowy, jednak z trudem znosił uporządkowane życie. Po pewnym czasie chłopak znikł, jednak Tomek znalazł go i namówił do powrotu.