Juliusz Słowacki żył w latach 1809-1849 i zaliczany jest do najwybitniejszych poetów polskiego romantyzmu. Zostawił po sobie takie dzieła jak „Kordian”, „Balladyna”, „Ksiądz Marek” oraz wiele poematów i wierszy. Jego twórczość wywarła ogromny wpływ na poetów Młodej Polski oraz dwudziestolecia międzywojennego.
Opracowanie lektury „Kordian”
– Dramat romantyczny „Kordian” powstał w Genewie w 1833 roku, natomiast ukazał się w Paryżu w 1834 r.
– Jego tytuł właściwy brzmi „Część pierwsza trylogii: Spisek koronacyjny”
– Główną postacią jest Kordian – romantyczny bohater. Jest on pełen rozterek egzystencjalnych, nie może znaleźć miejsca dla siebie, jednocześnie przeżywając nieszczęśliwą miłość do Laury.
– Kordian chce walczyć za ojczyznę, szatan podsuwa mu myśl by zabić cara, w ten sposób miał on przyjąć na siebie cierpienie narodu.
– Słowacki w utworze polemizuje z Mickiewiczowską ideą mesjanizmu narodu polskiego i aktywnej walki o niepodległość, według Słowackiego idea ta skazuje Polskę na klęskę.
Streszczenie wydarzeń w lekturze
2. Trzy osoby prezentują różne koncepcje literatury narodowej. Pierwsza poezję mesjanistyczną mającą przynosić pociechę (Mickiewicz i jemu podobni poeci), druga postać krytykuje ją i reprezentuje założenia realizmu politycznego, z kolei trzecia zapowiada poezję, która obudzi naród do działania.
3. Kordian – 15 letni chłopak rozmawia ze sługą Grzegorzem. wspomina samobójczą śmierć przyjaciela. Grzegorz opowiada bajkę O Janku, co psom szył buty, następnie o słynnej bitwie pod piramidami podczas wyprawy Napoleona w 1789-1799 oraz historię oficera oddziałów polskich Kazimierza, który brał udział w wyprawie moskiewskiej w 1812 r. Później Kordian przechadza się z Laurą po ogrodzie, która jest starszą od niego kobietą. Kordian jest w niej zakochany i opowiada o swoich uczuciach, jednak Laura wyszydza go i uważa za szaleńca.
4. Wieczorem Laura ma wyrzuty sumienia, że źle potraktowała Kordiana. Po chwili wpada do jej pokoju Grzegorz, który mówi że Kordian się zastrzelił.
5. Kordian podróżuje po Europie, W Londynie w parku rozmawia z Dozorcą, który przekonuje go że światem rządzą pieniądze. W Dover nad brzegiem morza czyta „Króla Leara” Szekspira i uświadamia sobie przepaść między literaturą a rzeczywistością. We Włoszech nawiązuje romans z Wiolettą, której zależy jednak na diamentach, dlatego ją opuszcza. Podczas audiencji u papieża Kordian przynosi mu garść ziemi z Polski przesiąkniętej krwią, jednak głowa Kościoła nie rozumie losu Polaków i radzi być posłusznym carowi i się modlić. Na Mont Blanc Kordian wygłasza przemowę, w której ogłasza Polskę Winkelriedem narodów a o sobie mówi, jako nadczłowieku. Polska ma spełnić ofiarę wobec innych narodów.
6. Kordian przenosi się do Polski, w Warszawie ma miejsce koronacja Mikołaja I na króla Polski.
7. W Podziemiach zbierają się spiskowcy pod przywództwem Prezesa (nawiązanie do postaci Jana Ursyna Niemcewicza). Jeden ze spiskowców, Podchorąży, zachęca innych do zamachu na cara. Jednak Prezes i ksiądz są temu przeciwni. W wyniku głosowania ten pomysł upada, po zerwaniu maski okazuje się że to Kordian, który rozgoryczony wybiega z podziemi i zapewnia, że on sam zabije cara.
8. Kordian przedostaje się do Zamku Królewskiego, gdzie chce dokonać zamachu na życie cara. Jednak wewnętrzne głosy Strachu i Imaginacji spierają się i w duszy Kordiana toczy się walka między obowiązkiem moralnym a instynktem samozachowawczy, w końcu Kordian pada zemdlony a car każe go pojmać.
9. Kordian jest w szpitalu wariatów, gdzie odwiedza go szatan pod postacią Doktora. Rozmawia z Kordianem na tematy filozoficzno-teologiczne i pokazuje mu dwóch wariatów, z których jeden twierdzi że jest krzyżem na którym umarł Chrystus z kolei drugi ma ciągle podniesioną rękę gdyż myśli, że podtrzymuje sklepienie niebieskie. Do szpitala przychodzi książę Konstanty, który nakazuje wyprowadzić Kordiana na śmierć.
10. Kordian staje przed obliczem cara, ten każe mu przeskoczyć na koniu przez piramidę z bagnetów a daruje mu życie. Choć Kordianowi to się udaje to i tak zostaje skazany na śmierć.
11. W więzieniu Kordian rozmawia z księdzem, który obiecuje zasadzić w ogrodzie różę i nazwać ją imieniem Kordiana, Grzegorz mówi, że jego wnuk będzie miał po nim imię. Dzięki temu pamięć o nim będzie żywa.
12. Wielki Książę Konstanty rozmawia z carem i namawia go na ułaskawienie Kordiana, w końcu ten ulega namowom. Adiutant ma zawieźć ułaskawienie jak najszybciej na miejsce egzekucji.
13. Na Placu Marsowym Kordian stoi przed plutonem egzekucyjnym, Adiutant jedzie na Plac Marsowy z ułaskawieniem, jednak oficer go nie widzi, pada strzał jednak nie wiadomo czy Adiutant zdążył na czas i Kordian przeżył.
Najważniejsi bohaterowie w lekturze
– Kordian – to typowy przedstawiciel romantyzmu. Wrażliwy, przepełniony wielkimi ideami, gotów poświęcać się za ojczyznę. W utworze obserwujemy go jako 15-letniego młodzieńca oraz dorosłego mężczyznę, który planuje zamach na cara. Kordian jest znużony przyziemnymi sprawami, nie lubi być bierny i zajmować się takimi drobnostkami. Marzą mu się bohaterskie czynny. W utworze jego poglądy światopoglądowe ulegają weryfikacji a chłopięce ideały zostają zanegowane. Podczas podróży w Anglii odkrywa że wszystkim rządzi pieniądz, we Włoszech okazuje się, że miłość romantyczna nie istnieje a w Watykanie nie wierzy już w wsparcie Kościoła dla niepodległości Polski.
Na Mont Blanc odkrywa sens swojego życia czyli przewodzić Polsce w dążeniu do niepodległości. W tym momencie następuje przemiana z romantyka w wojownika o wolność narodu. Choć ma okazję dokonać czynu zabójstwa cara, to przekonuje się, że jest zbyt słaby psychicznie. Nie może w pojedynkę oswobodzić ojczyzny, udowadnia że nawet jednostki wybitne nie są w stanie nic zdziałać bez wsparcia narodu.
– Grzegorz – jest sługą Kordiana, jest starym i mądrym człowiekiem. W młodości walczył u boku Napoleona. Grzegorz wspiera Kordiana i stara się mu zaszczepić patriotyczne uczucia.
– Laura – pierwsza miłość Kordiana, jednak nie traktuje go poważnie. Co prawda zachwyca się jego wierszami miłosnymi, jednak nie odwzajemnia jego uczuć.
– Wioletta – kolejna miłość Kordiana, spotkana przez niego podczas podróży we Włoszech. Uświadamia ona że dla kobiet, ale i dla wszystkich ludzi, najważniejsze jest bogactwo i zaspokajanie swoich potrzeb.
– Papież – ukazany jest jako polityk, nie dba o Polskę i nie błogosławi ich walki o niepodległość, gdyż dla niego jest ona mało ważna i woli mieć dobre stosunki z Rosją niż wspierać naród katolicki.
– Prezes – była to postać fikcyjna, choć wzorowana na Julianie Ursynie Niemcewiczu, poecie polskim. Jest to starszy mężczyzna, który ma konserwatywne i antyrewolucyjne poglądy. Chce być wierny tradycji i obawia się ryzykownej walki o niepodległość.