Adam Bahdaj jest jednym z najpoczytniejszych autorów książek dla dzieci i młodzieży. Jego powieści, takie jak „Do przerwy 0:1”, „Kapelusz za sto tysięcy”, „Stawiam na Tolka Banana” czy „Wakacje z duchami”, to najpopularniejsze z nich.
– Powieść została wydana w 1961 roku.
– Jej bohaterów mogliśmy spotkać w innej książce, „Do przerwy 0:1”.
– Głównymi bohaterami są Maniuś „Paragon”, „Felek „Mandżaro” i Boguś „Perełka”.
– Akcja powieści rozgrywa się w wakacje, w ciągu kilku czerwcowych dni.
– Miejscem akcji jest mała miejscowość położona na Dolnym Śląsku. W jej pobliżu są ruiny piastowskiego zamku i tu też toczy się akcja powieści.
– Na podstawie powieści powstał serial telewizyjny w 1970 roku.
Streszczenie wydarzeń w lekturze
1. Paragon, Mandżaro i Perełka przyjeżdżają na zaproszenie pani Lichoniowej, cioci Perełki. Wkrótce po przybyciu na miejsce, postanowili zbudować szałas w lesie. Kiedy już to zrobili, zaczęli się zastanawiać, do czego będzie im służyć. W końcu zdecydowali, że założą Klub Młodych Detektywów, a ich naczelną zasadą była dedukcja wzorowana na „Przygodach Sherlocka Holmesa”.
2. Wieczorem chłopcy ze smakiem jedli pierogi z wiśniami. Nadciągała burza, jednak pan Lichoń uspokoił, że zapewne są to robotnicy, którzy zaczynają rozbiórkę lewego skrzydła zamku.
3. Po chwili jednak do Lichoniów wpadła pani Trociowa, która mówiła, że na zamku błysnęło, a potem ukazała się jakaś postać. Kobieta była przekonana, że na zamku zaczęło straszyć. Chłopców bardzo zainteresowała ta sprawa i stwierdzili, że muszą je zbadać.
4. Paragon sam poszedł na zamek i rzeczywiście zobaczył tam postać, której się przestraszył. Ukrył się w baraku robotników i podsłuchał ich, że obawiają się oni zacząć pracę. Zaczął więc uciekać na oślep, jednak w lesie potknął się o drut. Podniósł go młody mężczyzna, który zagroził, że gdy wyda jego obecność tutaj, to stanie się chłopcu krzywda.
5. Po śniadaniu, kiedy chłopcy siedzieli w szałasie, Paragon w końcu wyznał swoją wczorajszą przygodę. Postanowili sprawdzić leżący w lesie drut. Perełka sprawdzał dokąd biegnie drut po jednej stronie, natomiast Mandżaro sprawdzał drugą stronę.
6. Perełka po drucie dotarł do polany, gdzie stały dwa namioty. Podkradł się do jednego z nich i przysłuchiwał się rozmowie mężczyzny i kobiety. Rozmawiali oni o duchach, z których część aktualnie bytowała na zamku a część kąpała się w jeziorze.
7. Tymczasem Mandżaro dotarł do zamku, gdzie odnalazł głośnik. Tam dwóch młodych mężczyzn umawiało się, że wieczorem będą straszyć. Jednym z mężczyzn był Antoniusz, którego zapewne Paragon wczoraj spotkał z lesie.
8. Paragon poszedł do baszty zamku spytać, czy można zwiedzać ruiny. Tam staruszek, który pilnował obiektu powiedział mu, że zamek jest zamknięty do odwołania. Jednak na pytanie o duchach stróż się zdenerwował i przegonił chłopaka. Paragon domyślił się, że tak naprawdę chodzi o skarb, który musi być gdzieś na zamku.
9. Wieczorem Paragon ponownie poszedł na zamek, porozmawiał chwilę z niechętnym mu stróżem i spotkał Malarza, który chciał uchwycić krajobraz w najlepszym świetle. Malarz z zainteresowaniem słuchał o duchach.
10. W tym czasie Perełka podszedł do namiotów na polanie, gdzie napotkał dziewczynę przebraną w białe szaty. Wraz z towarzyszami demonstrowali efekty świetlne i wypróbowywali efekty dźwiękowe. Mandżaro miał w odpowiednim momencie przeciąć kabel od głośnika.
11. Paragon z ukrycia śledził nowego lokatora pani Lichoniowej, który wydał mu się podejrzany. Potem zobaczył, że do stróża podszedł Antoni, ten jednak nie wpuścił go na zamek. Paragon podsłuchał rozmowę stróża z milicjantem. Okazało się, że młodzi ludzie są studentami, którzy prowadzą tu badania. Chłopak domyślił się, że dzięki duchom mogą zapobiec rozbiórce zamku.
12. Tymczasem studenci już zaczęli swoje straszenie, na szczęście Paragon ostrzegł ich przed zbliżającym się milicjantem i obiecał, że nie wyjawi ich sekretu.
13. Chłopcy za swoje nocne eskapady zostali ukarani i nie mogli oddalać się od domu. Spędzali więc czas nad jeziorem, kiedy przybiegł Perełka z informacją, że podejrzany lokator zniknął ze swoją walizką, jednak zostawił samochód. Ciocia wezwała milicję i chłopcy podsłuchiwali ich rozmowę, jednak okazało się, że funkcjonariusz nic nie wie.
14. Chłopcy postanowili zrobić prezent na imieniny cioci Lichoniowej, Paragon pobiegł na dworzec i miał tam nosić bagaże, by zarobić trochę pieniędzy na prezent dla cioci.
15. W tym czasie Perełka przeszukiwał pokój tajemniczego lokatora. Pod łóżkiem znalazł notes z zapiskami oraz mapę z ruinami oraz podziemiami zamku. Na mapce były też dwa symbole nietoperza, które zaintrygowały chłopców.
16. Paragon na stacji kolejowej poznał dziewczynę, która usłyszawszy o Klubie Młodych Detektywów, też chciała do niego wstąpić. Chłopak po namyśle zgodził się, ale pod warunkiem że wypełni ona zadanie. Następnie na stacji spotkał Antoniusza, który zaproponował mu, by postraszyli na zamku, gdyż milicja ciągle ma ich na oku. Na dworcu Paragon ujrzał też Malarza, który spotkał się z kobietą o srebrnych włosach oraz mężczyzną o gorylowatej twarzy. Chłopaka zaintrygował wielki worek, który miał być składanym kajakiem, jednak chłopak nie uwierzył Malarzowi i postanowił potem sprawdzić co jest w tym worku.
17. Mandżaro, skłócony z kolegami, udał się na poszukiwania Marsjanina (tajemniczego lokatora, który zniknął). Na podwórku odnalazł ślad odcisk buta i zrobił z niego gipsowy odlew. Na zamku napotkał dziwnego człowieka. „Tajemniczy” wypytywał go o duchy i o gipsowy odlew, stwierdził też, że chłopak nie znajdzie poszukiwanej osoby. Mandżaro zdziwił się, że Tajemniczy tyle o nim wie. Kiedy Tajemniczy odszedł, Mandżaro sprawdzając odcisk buta na ziemi, odkrył wejście do podziemi zamku.
18. Antoniusz przyszedł do leśniczówki i poprosił Lichoniów, by zgodzili się na udział chłopców w badaniach. Zgodzili się na to, choć pani Lichoniowa obawiała się o nich ze względu na pogłoski o duchach.
19. Po obiedzie Paragon i Perełka spotkali się z Jolą, dziewczyną z dworca, którą przyjęli do Klubu Młodych Detektywów. Jola miała dowiedzieć się, co jest w worku Malarza. Jola poszła na plebanię, gdzie mieszkał Malarz ze swoimi towarzyszami. Jednak od gospodyni dowiedziała się tylko tyle, że jest tam składany kajak.
20. W tym czasie Mandżaro zaopatrzył się w latarkę, jedzenie i cieplejszą kurtkę i był gotowy do eksploracji podziemi. Wtedy zobaczył Tajemniczego, który przyszedł do pani Lichoniowej i chciał porozmawiać z Marsjaninem, zaginionym lokatorem. Mandżaro zauważył jednak, że Tajemniczy zamiast odejść, wszedł do domu.
21. Mandżaro udał się do podziemi zamku, postanowił iść ze sznurkiem, by nie stracić drogi. W podziemiach zobaczył kobietę o srebrnych włosach i młodego mężczyznę. Postanowił jak najszybciej wyjść z podziemi.
22. Perełka zebrał pieniądze i kupił prezent cioci. Tymczasem Jola wróciła z informacją, że w worku jest składany kajak. Paragon przez to nie chciał jej przyjąć do Klubu, jednak Perełka stanął w jej obronie i pozwolili jej zostać na próbę.
23. Wieczorem Perełka, Paragon i Jola „straszyli” na zamku, dzięki czemu milicja dała spokój studentom. Po występie Perełka zbiegając z baszty, potknął się i upadł, wtedy ktoś nieznajomy wciągnął go do podziemi i zaczął wypytywać o duchy i Marsjanina. Potem jednak mężczyzna wypuścił Perełkę. Jola spisała się przy wytwarzaniu efektów dźwiękowych i chłopcy przyjęli ją jako pełnoprawnego członka Klubu.
24. Następnego dnia Perełka i Paragon pogodzili się z Mandżarem i uzupełnili swoje informacje. Każdy z nich dostał misję i się rozdzielili. Jola poszła na plebanię, skąd śledziła Srebrną i jej przyjaciół. Podsłuchała, że zamierzają schować jakieś stare płótna w podziemiach. Perełka szukał Tajemniczego, zapuścił się też w podziemiach. Tam natknął się na komnatę, gdzie znalazł worek, a w nim cement i gips. Do studentów powrócił profesor, który miał zgodę na wstrzymanie prac remontowych, dzięki czemu studenci nie musieli już straszyć na zamku.
25. Mandżaro i Paragon zeszli sprawdzić dokładnie podziemia. Okazało się, że w miejscu, gdzie na mapie był symbol nietoperza, znaleźli Marsjanina, który dłubał młotkiem w skale. Chłopcy obserwowali go z ukrycia, jednak potem Marsjanin zorientował się o ich obecności i zdołali uciec.
26. Chłopcy chcieli wywabić Marsjanina z podziemi, zamierzali więc przebrać się za duchy. Gdy szli do podziemi, zauważyli że Marsjanin wyszedł i udaje się do kawiarni. Postanowili wezwać milicję, by go wylegitymowali. Paragon udał omdlenie a Mandżaro pobiegł po milicjanta. Kiedy funkcjonariusz wypytywał Marsjanina o cel wizyt w podziemiach, okazało się że jest od zoologiem z uniwersytetu we Wrocławiu i bada nietoperze. Chłopcom było głupio, jednak Marsjanin był ubawiony ich podejrzeniami i zaproponował wspólne obrączkowanie nietoperzy.
27. Jola pytała mamę, co to są drogocenne płótna. Dowiedziała się, że tak się mówi o obrazach. Wspomniała też, że we Wrocławiu niedawno zrabowano kilka bezcennych płócien flamandzkich. Jola zaczęła kojarzyć grupę Srebrnej z kradzieżą i powiedziała o tym chłopakom.
28. Jola z Perełką postanowili pilnować wszystkich wejść do podziemi, więc się rozdzielili. Jola weszła do jednego z korytarza i natknęła się na Malarza. Udawała że zbłądziła, on obiecał ją wyprowadzić z tunelu, jednak zawiązał jej oczy. Perełka dotarł do groty, gdzie złodzieje zamurowali swój łup. Cement jeszcze nie zastygł, wyjął więc metalową rurkę i zaczął uciekać. Jednak na zewnątrz natknął się na Srebrną i Tyrolczyka i został uderzony przez niego, przez co stracił przytomność. Kiedy się ocknął, nad nim stał Tajemniczy, który okazał się oficerem śledczym. Perełka powiedział gdzie uciekli złodzieje i poszedł szukać Joli.
29. Tymczasem Paragon szukał kolegów w szałasie i nad jeziorem, jednak nigdzie ich nie zastał. Zobaczył jednak skradającego się Tyrolczyka z pakunkiem, postanowił go śledzić. Tyrolczyk popłynął łódką na wyspę, a Paragon za nim. Mężczyzna na wyspie kopał dziurę, gdzie zapewne zamierzał schować łup. Paragon w tym czasie postanowił ukraść jego łódkę.
30. Tymczasem Jola szła z Malarzem korytarzem i zaczęła się już niepokoić. Kiedy usłyszała czyjeś głosy, zaczęła uciekać i krzyczeć „ratunku”. Wtedy Malarz uciekł a do niej przybiegli studenci. Jola kazała im gonić Malarza a sama została z Ewą.
31. Perełka widział jedynie, gdzie Malarz uciekał i powiedział o tym biegnącym studentom. Tymczasem milicja aresztowała Srebrną i Tajemniczy przesłuchiwał ją. W tym momencie na komisariat wszedł Jola, Perełka i studenci prowadzący Malarza. Po chwili przybiegł też Paragon, który powiedział im o Tyrolczyku na wyspie i zakopanym skarbie. Milicjanci udali się motorówką na wyspę i schwytali płynącego wpław Tyrolczyka.
32. Klub Młodych Detektywów spotkał się z oficerem, który opowiedział im o kradzieży obrazów z Muzeum Dolnośląskiego i swoim śledztwie. Z kolei młodzi detektywy opowiedzieli o szajce Srebrnej. Wieczorem odbyły się imieniny pani Lichoniowej, która była mile zaskoczona prezentem od chłopców.