William Szekspir żył w XVI-wiecznej Anglii i już za życia był uznanym twórcą utworów dramatycznych, Makbet jest jednym z najsłynniejszych dramatów Szekspira. „Makbet” jest dramatem szekspirowskim znanym na całym świecie, a tytułowa postać oraz Lady Makbet doczekali się wielu odniesień w filmie, malarstwie oraz literaturze. Obecnie Makbet jest obowiązkową lekturą w I klasie liceum oraz jego znajomość jest wymagana do matury.

Opracowanie Makbeta – najważniejsze wiadomości o lekturze

-Akcja dramatu rozgrywa się w XI wieku i trwa kilkanaście lat. Głównym wątkiem jest dojście do władzy Makbeta i zabójstwo króla Dunkana.

– Makbet jest wasalem i bliskim krewnym króla Dunkana. Jest przywódcą wojsk królewskich w wojnie szkocko-norweskiej. Razem z żoną mieszkają w zamku w Inverness.

– Morderstwa oraz intrygi tworzone przez Makbeta i Lady Makbet pokazują problem losu (wiedźmy przepowiedziały Makbetowi uzyskanie korony) oraz próby wpłynięcia na niego przez człowieka (Makbet i jego żona, którzy pomagają losowi ziścić się przepowiedni).

– Kolejnym problem jest kara za poniesione zbrodnie. Choć Makbet nie jest ukarany przez swoich przeciwników, to wyrzuty sumienia nie pozwalają mu spokojnie żyć. W końcu nieuchronna kara spotyka Makbeta i jego żonę.

– Obsesja na punkcie władzy oraz dojście do niej po trupach jest kolejnym aspektem „Makbeta”. W szekspirowskich dramatach jest to ważny wątek. Szekspir pokazuje krwawe dojście do władzy przez Makbeta oraz jego równie okrutne rządy. Jest on tym samym przeciwieństwem Dunkana, dla którego sprawowanie władzy jest obowiązkiem wobec społeczeństwa. Dunkan uważany jest za władcę sprawiedliwego, rozsądnego oraz dążącego do pokoju.

– Kolejnym typowym wątkiem dla dramatu szekspirowskiego jest śmierć głównego bohatera. Makbet jest wplątany w konflikt między swoimi czynami a wartościami uniwersalnymi – konflikt ten nawarstwia się z kolejnymi postępkami Makbeta aż w końcu doprowadza go do śmierci.

-Z punktu widzenia literaturoznawczego dramat szekspirowski odwraca się od zasady trzech jedności dramatu antycznego. W utworze można zauważyć sceny epizody, które porozrzucane są w czasie i tworzą ciąg przyczynowo-skutkowy. Poza tym Szekspir zerwał ze wszystkimi założeniami kompozycji dramatu antycznego. „Makbet” jest wielowątkowość, łączenie wątków tragicznych i komicznych, pojawiają się elementy mowy potocznej.

Makbet Streszczenie

Trwa wojna Szkocji z Norwegią. Król Dunkan rządzi Szkocją, jego rycerze – Makbet i Bank walczą dla swojego króla. W tym momencie Makbet jest walecznym rycerzem, patriotą, wiernie służy swojemu królowi. Pewnego razu Makbet i Bank spotykają wiedźmy, które przepowiadają Makbetowi koronę. Makbet skuszony tą przepowiednią zaczyna robić wszystko, by się ona spełniła. Za namową Lady Makbet zabija Dunkana, kiedy ten przebywa w jego zamku. Za morderstwo obwinia służących, następnie synów króla.

Wszyscy, którzy podejrzewają Makbeta o zbrodnię muszą albo uciekać z kraju (synowie królewscy) lub zginąć (Bank, służący, rodzina Makdufa). Lordowie domyślają się jednak prawdy, wojska ruszają na Szkocję. Siward dowodzi wojskami angielskimi a wielu lordów dołącza się do niego. Rozprawiają się oni z osłabionymi wojskami Makbeta. Obłąkana Lady Makbet umiera jeszcze przed bitwą, natomiast sam Makbet umiera z ręki Makdufa na polu bitwy. Przepowiednia wiedźm, które mówiły że Makbet zginie kiedy poruszy się las Birnam i przebije go miecz nienarodzonego z kobiety (Makduf urodził się przez cesarskie cięcie), dopełnia się. Po śmierci Makbeta władza zostaje oddana w ręce syna Dunkana, Malkolma. Ten przepowiada dla swojego kraju powrót sprawiedliwości.

Problematyka Makbeta Williama Szekspira

Makbet Williama Szekspira to tragedia, która porusza uniwersalne problemy moralne, polityczne i psychologiczne. Głównym wątkiem jest pytanie o cenę władzy i ambicji – tytułowy bohater, początkowo lojalny wobec króla Duncana, ulega pokusie zdobycia tronu za wszelką cenę. Działania Makbeta prowadzą go do zbrodni, która rozpoczyna spiralę winy, strachu i przemocy. Szekspir ukazuje konsekwencje moralnego upadku jednostki, która rezygnuje z etyki i człowieczeństwa w imię własnych celów. Problematyka utworu obejmuje również temat przeznaczenia i wolnej woli – rola przepowiedni czarownic prowadzi bohatera do refleksji nad własnym losem i odpowiedzialnością za decyzje. Ważnym aspektem jest również władza i jej wpływ na psychikę człowieka – Makbet stopniowo popada w paranoję, podejrzliwość i izolację, co ukazuje, że tyrania rodzi cierpienie nie tylko dla innych, lecz i dla samego władcy. Tragedia porusza też problematykę manipulacji i wpływu bliskich osób – Lady Makbet prowokuje i nakłania męża do zbrodni, pokazując, jak ambicja i żądza władzy mogą zniszczyć relacje międzyludzkie. Makbet to także refleksja nad konsekwencjami zła, które wraca do sprawcy, oraz nad granicami ludzkiej odpowiedzialności i moralności w świecie pełnym zdrady, intryg i przemocy.

Bohaterowie Makbeta

Makbet – szkocki szlachcic i bohater wojenny, początkowo odważny i lojalny wobec króla, lecz ulegający ambicji. Jego decyzje prowadzą do moralnego upadku, paranoi i tragicznego końca.

Lady Makbet – żona Makbeta, ambitna i bezwzględna. Nakłania męża do popełnienia morderstwa, później jednak sama popada w obłęd i poczucie winy.

Banquo – przyjaciel Makbeta i równie odważny wojownik. Zostaje zabity z rozkazu Makbeta, jednak jego syn Fleance przeżywa, co symbolizuje nadzieję i moralną równowagę.

Król Duncan – dobry i sprawiedliwy władca Szkocji, którego zabójstwo rozpoczyna spiralę tragedii.

Macduff – lojalny szlachcic, który przeciwstawia się tyranii Makbeta. Ostatecznie zabija Makbeta, przywracając sprawiedliwość.

Fleance – syn Banquo, przeżywa zamach, symbolizując przyszłość i kontynuację linii potomków.

Czarownice – trzy wiedźmy, które przepowiadają losy Makbeta. Ich proroctwa wywołują u bohatera ambicję i poczucie przeznaczenia, stając się katalizatorem zbrodni.