William Szekspir urodził się w 1564 roku w Stratford-upon-Avon i tam też zmarł w 1616 roku. Jest uznawany za najwybitniejszego dramaturga i poetę w dziejach literatury światowej oraz jednego z twórców nowożytnego teatru. Jego dramaty i sonety do dziś są wystawiane, czytane i interpretowane na całym świecie, a poruszane w nich problemy pozostają zaskakująco aktualne.
O młodości Szekspira wiadomo niewiele. Prawdopodobnie uczęszczał do szkoły łacińskiej w Stratfordzie, gdzie poznał klasyczne dzieła literatury antycznej. W wieku osiemnastu lat poślubił Anne Hathaway, z którą miał troje dzieci. Około 1590 roku przeniósł się do Londynu, gdzie rozpoczął karierę teatralną jako aktor, a następnie dramatopisarz.
Szekspir był związany z zespołem teatralnym Lord Chamberlain’s Men (później King’s Men), dla którego pisał większość swoich sztuk. Był także współwłaścicielem słynnego teatru The Globe, co zapewniło mu stabilność finansową. W przeciwieństwie do wielu artystów swojej epoki odniósł sukces jeszcze za życia.
Twórczość Szekspira obejmuje tragedie, komedie, kroniki historyczne oraz poezję. Jego dramaty poruszają uniwersalne tematy: miłość, władzę, zdradę, ambicję, zazdrość i sens ludzkiego istnienia. Autor mistrzowsko ukazywał psychologię postaci, tworząc bohaterów niejednoznacznych, wewnętrznie rozdartych i bardzo „ludzkich”.
Ciekawostki z życia Williama Szekspira
- Dokładna data jego urodzin nie jest znana – przyjmuje się datę 23 kwietnia 1564 roku.
- Wprowadził do języka angielskiego setki nowych słów i zwrotów, używanych do dziś np. lonely, breaking the ice, to be or not to be, fashionable, bedroom (przykład jego słynnego łączenia wyrazów, w tym przypadku bed i room)
- Jego autorstwo bywało kwestionowane z powodu np. rozległej wiedzy z wielu dziedzin oraz znajomość dworu elżbietańskiego, która dla osoby ze średniego stanu była niecodzienna. Również po Szekspirze nie zachował się rękopis, portret, jedynie publikujący wskazywali go na autora sztuk. Przeciwnicy odpierali te argumenty, że Szekspir był związany z londyńskim środowiskiem teatralnym i wielokrotnie wzmiankowany w relacjach z działalności treatru The Globe oraz sztuk teatralnych.
- Jego małżeństwo z Anną Hathaway było prawdopodobnie wymuszone przez ciążę Anny. Para miała łącznie trójkę dzieci, jednak Szekspir z racji przebywania w Londynie raczej żył z dala od rodziny. Uważa się, że jego żona jest pierwowzorem złośnicy z Poskromienia złośnicy. W swoim testamencie Szekspir zapisał żonie drugie najlepsze łóżko (pierwsze było zarezerwowane dla gości, w ówczesnych czasach większość majątku przypadała dzieciom). Taki zapis nie był więc ujmą ani nie wzbudzał złych skojarzeń w tamtych czasach – choć dziś treść testamentu brzmi dość zaskakująco.
Najważniejsze dzieła Williama Szekspira
„Romeo i Julia” – tragedia o tragicznej miłości dwojga młodych ludzi pochodzących z wrogich rodów. Utwór stał się symbolem miłości silniejszej niż nienawiść i konwenanse.
„Hamlet” – dramat filozoficzny o zemście, moralnym dylemacie i sensie istnienia. Postać Hamleta to jeden z najbardziej złożonych bohaterów literackich w historii.
„Makbet” – tragedia ukazująca niszczącą siłę ambicji i żądzy władzy. Bohater, popychany przez przepowiednie i własne pragnienia, stopniowo popada w zbrodnię i obłęd.
„Król Lear” – poruszająca opowieść o starości, władzy i niewdzięczności dzieci. Dramat ukazuje rozpad świata wartości i ludzką samotność.
„Sen nocy letniej” – komedia dziejąca się podczas nocy przedślubnej Tezeusza i Hipolity. Za sprawą czarów i magii powstaje zamieszanie, gdzie losy zakochanych i postaci krzyzują się w nietypowy sposób.
Inne ważne utwory: „Otello”, „Kupiec wenecki”, „Wieczór Trzech Króli”, „Burza”, sonety miłosne i refleksyjne.