Molier – właściwie Jean Baptiste Poquelin należy do grona najbardziej znanych komediopisarzy. Jeden z najwybitniejszych twórców francuskiej literatury żył w latach 1622-1673. W swoich komediach: „Świętoszek”, „Skąpiec”, „Szkoła mężów” czy „Szkoła żon” wytykał ówczesnym ich wady i postawy. Molier był przedstawicielem humanizmu, a idee wiary w rozum oraz niezależności umysłu ludzkiego przemycał w swoich dziełach.

Opracowanie komedii”Skąpiec” – najważniejsze informacje o lekturze

– Utwór powstał w 1668 roku i był nawiązaniem do komedii Plauta.

– Początkowo sztuka nie była doceniana przez publiczność, dopiero po dłuższej przerwie została włączona do repertuaru  Comédie-Française, zdobywając popularność.

– Akcja dzieje się w Paryżu, w bliżej nieokreślonym czasie w II poł. XVII wieku.

– Molier w utworze pokazał namiętność ludzką do pieniędzy – ich zgubny wpływ oraz postawy i zachowania, które prowokują.

– „Skąpiec” jest typową komedią molierowską – łączy w sobie cechy komedii dell’arte (przejaskrawienie cech postaci), komedii intrygi, charakterów oraz klasycznej komedii. W „Skąpcu” można dopatrzeć się komizmu sytuacyjnego – sytuacji, które uwypuklają cechy Harpagona,komedii omyłek oraz komizmu językowego. Utwór posiada cechy farsy oraz tragedii.

– Tytułowym skąpcem jest główny bohater Harpagon, który pragnie pomnażać pieniądze dla samego ich posiadania. Jest on zaślepiony żądzą posiadania, jednocześnie jego namiętność ma negatywny wpływ na całe jego otoczenie. 

Streszczenie wydarzeń w „Skąpcu”

1. Eliza (córka Harpagona) i Walery (zarządca w domu Harpagona) rozmawiają ze sobą. Młodzi są zakochani, jednak Eliza boi się gniewu ojca, ten radzi jej by sprzymierzyła się z bratem, który mógłby stanąć po ich stronie i przekonać Harpagona do ich związku.

2. Kleant (brat Elizy) spotyka się z siostrą i opowiada o swoim uczuciu do Marianny, boleje jednak nad tym, że dziewczyna nie jest bogata i pewnie to uczucie nie spodoba się ojcu.

3. Harpagon wygania z pokoju służącego Strzałkę, wcześniej jednak przeszukując go i oskarżając w duchu o kradzież. Harpagon boi się o swoje pieniądze, głośno myśli o skarbie ukrytym w ogrodzie, spostrzegając nagle że jego dzieci są w pokoju. Obawiając się że go słyszały, dopytuje je czy coś wiedzą o skarbie w ogrodzie. Oskarża syna o podbieranie mu pieniędzy, choć Kleant wygrał je w karty. Ogłasza dzieciom, że zamierza ożenić się z Marianną.

4. Kleant zasmucony odchodzi, Harpagon mówi Elizie że ma jeszcze dziś poślubić Anzelma, który obiecał ją wziąć bez posagu. Eliza się broni, tak więc Harpagon radzi się Walerego o rozstrzygnięcie sporu. Walery słysząc powód kłótni, wymienia Harpagonowi argumenty za małżeństwem. Potem tłumaczy Elizie że muszą być ulegli, by zyskać w oczach ojca.

5. Kleant godzi się na pożyczkę u lichwiarza, choć warunki są bardzo niekorzystne. Następnie okazuje się, że to Harpagon jest tym lichwiarzem, syn z ojcem się kłóci.

6. Harpagon spotyka Frozynę, swatkę która ma mu pomóc ożenić się z Marianną. Tymczasem trwają przygotowania do ślubu Elizy i Anzelma, Harpagon pilnuje by za dużo nie wydać na wesele.

7. Frozyna organizuje spotkanie Harpagona i Marianny, dziewczyna jest przerażona swoim przyszłym mężem, jednak swatka przekonuje ją że pewnie go szybko pochowa i potem może wyjść za mąż z miłości.

8. Harpagon zauważa że jego syn całuje Mariannę w rękę, następnie wychodzi na jaw że młodzi są zakochani. Syn z ojcem się kłócą, aż Harpagon wypiera się syna.

9. Harpagon znajduje pustą szkatułkę, gdzie ukrył skarb (pieniądze wcześniej zabrał Strzałka). Zrozpaczony Harpagon wzywa policję i podnosi alarm w całym domu. Wchodzi Walery i Harpagon go oskarża o kradzież. Walery nie wie jednak o co chodzi i myśli, że Harpagon odkrył jego związek z Elizą, a Harpagonowi ciągle chodzi o szkatułkę ze skarbem.

10.  Harpagon kłóci się z Elizą i wypomina jej uczucie do Walerego. Wchodzi Anzelm i mówi, że nie chce brać ślubu siłą. Okazuje się że Walery jest rozbitkiem,  synem słynnego w Neapolu Tomasza d’Alburci, natomiast Marianna jest jego siostrą, która spędziła w niewoli korsarzy 10 lat. Anzelm okazuje się ojcem obojga, na co Harpagon żąda od niego swoich pieniędzy.

11. Kleant oznajmia, że ojciec odzyska swoje pieniądze, jeśli pozwoli na zaślubiny jego i Marianny oraz Walerego i Elizy. Anzelm ogłasza, że poniesie on wszystkie koszty wesela, Harpagon jest z tego zadowolony i idzie w samotności uściskać swoją szkatułkę.