Józef Wybicki był polskim politykiem i pisarzem, poseł na sejm i reformator praw w Polsce przedrozbiorowej. Uczestniczył w konfederacji barskiej, targowickiej i insurekcji kościuszkowskiej. Podczas wizyty w obozie Legionów Polskich we Włoszech napisał słowa pieśni, które stały się potem polskim hymnem narodowym.
Najważniejsze informacje o lekturze „Mazurek Dąbrowskiego”
– Słowa pieśni powstały w 1797 roku, podczas obecności Józefa Wybickiego w obozie legionów.
– Początkowo hymn znany był pod nazwą „Pieśni Legionów Polskich we Włoszech”.
– Autor melodii mazurka, opartej na motywach ludowych, jest nieznany.
– Pieśń zyskała popularność i już w 1798 roku była powszechnie znana we wszystkich zaborach.
– Pieśń była śpiewana podczas wjazdu Dąbrowskiego i Wybickiego do Poznania w 1806 roku, następnie podczas powstania listopadowego, styczniowego, na Wielkiej Emigracji oraz podczas I i II wojny światowej.
– Od 26 lutego 2927 „Mazurek Dąbrowskiego”został oficjalnym hymnem państwowym Rzeczypospolitej Polskiej.
– „Mazurek Dąbrowskiego” miał też wpływ na inne pieśni narodowe Słowaków, Łużyczan, Chorwatów oraz Ukraińców.
Tekst oraz opracowanie „Mazurka Dąbrowskiego”
Jeszcze Polska nie umarła,
kiedy my żyjemy.
Co nam obca moc wydarła,
szablą odbijemy.
Marsz, marsz, Dąbrowski
do Polski z ziemi włoski
za Twoim przewodem
złączem się z narodem.
Jak Czarnecki do Poznania
wracał się przez morze
dla ojczyzny ratowania
po szwedzkim rozbiorze.
Marsz, marsz, Dąbrowski…
Przejdziem Wisłę przejdziem Wartę
będziem Polakami
dał nam przykład Bonaparte
jak zwyciężać mamy.
Marsz, marsz, Dąbrowski…
Niemiec, Moskal nie osiędzie,
gdy jąwszy pałasza,
hasłem wszystkich zgoda będzie
i ojczyzna nasza.
Marsz, marsz, Dąbrowski…
Już tam ojciec do swej Basi
mówi zapłakany:
„słuchaj jeno, pono nasi
biją w tarabany”.
Marsz, marsz, Dąbrowski…
Na to wszystkich jedne głosy:
„Dosyć tej niewoli
mamy Racławickie Kosy,
Kościuszkę, Bóg pozwoli”.
Pierwsza zwrotka nawiązuje do ostatniego rozbioru Polski w 1795 roku i wzywa do walki o niepodległość kraju. W drugiej zwrotce jest nawiązanie do generała Napoleona Bonaparte, który odnosił wówczas sukcesy wojskowe. Celem polskich legionów był powrót do ojczyzny, przejście przez Wartę i Wisłę i odzyskanie niepodległości. W trzeciej zwrotce jest nawiązanie do Stefana Czarneckiego, który był dowódcą polskim w czasie potopu szwedzkiego. Podobnie, jak on wtedy, legiony również wrócą do kraju walczyć o niepodległość ojczyzny. W czwartej zwrotce mowa jest o zaborcach, Rosji i Niemcach, których dzięki zgodzie i solidarności będzie można pokonać. W kolejnej strofie jest mowa o Polakach, którzy czekają w ojczyźnie na wojsko polskie i wyzwolenie ojczyzny. Ostatnia zwrotka nawiązuje do powstania kościuszkowskiego, w którym brali udział zarówno chłopi, jak i szlachta. W nawiązaniu do wygranej bitwy pod Racławicami, podmiot liryczny z nadzieją mówi, że oni również wygrają swoją walkę i wydostaną Polskę z niewoli.
