Bolesław Leśmian jest jednym z najbardziej znanych poetów polskich, który tworzył w dwudziestoleciu międzywojennym. Jest on autem baśni
 pisanych prozą, erotyków oraz wierszy nawiązujących do filozofii egzystencjalizmu i dzieł Henriego Bergsona. Poezja Leśmiana była często wykorzystywana w piosenkach, aranżacji jego utworów podjęli się m.in. Czesław Niemen, Marek Grechuta czy Grzegorz Turnau.

Opracowanie wybranych wierszy Bolesława Leśmiana

Urszula Kochanowska

Wiersz nawiązuje do jednego z trenów Jana Kochanowskiego pod tytułem „Sen”. W cyklu trenów Kochanowski opisuje swoją rozpacz po śmierci swojej najmłodszej córki, jeden z nich, „Sen”, opisuje spotkanie we śnie z matką poety i Urszulką. Podczas spotkania matka Kochanowskiego opowiada, że z Urszulką żyje im się dobrze i szczęśliwie w niebie. Leśmian nawiązał do tej wypowiedzi, tyle że podmiotem lirycznym stała się sama Urszulka. Dziewczynka relacjonuje swoje życie w niebie, tego jak do niego trafia, jak prosi Boga o stworzenie jej miejsca na podobieństwo domu w Czarnolesie i jak bardzo tęskni i oczekuje nadejścia rodziców. Bóg tworzy dla niej sielankowe miejsce i Urszulka przygotowuje się na odwiedziny matki i ojca, jednak odwiedza ją jedynie Bóg. Dziewczynka jest smutna z tego powodu i nie jest w stanie odczuwać radości z życia w niebie.

Leśmian w wierszu pokazuje, jak bardzo jesteśmy przywiązani do spraw ziemskich i osób, które zostawiliśmy po śmierci. Wizja raju i zbawienia przedstawiona przez Leśmiana kłóci się z optymistyczną wizją Kochanowskiego, według którego życie pozagrobowe jest pełne szczęścia i pozbawione trosk. U Leśmiana osoba w niebie nie potrafi cieszyć się życiem w raju, gdyż przede wszystkim tęskni za bliskimi, które zostawiła na ziemi. W wierszu mamy do czynienia z liryką bezpośrednią, w której wypowiada się Urszula. Jej język jest językiem osoby dorosłej, z charakterystycznymi zwrotami. Utwór jest napisany strofą dystychiczną, czyli składa się z dwunastu dwuwersowych strof. Każdy z wersów posiada trzynaście sylab, w utworze występują rymy parzyste żeńskie.

W malinowym chruśniaku

Erotyk został wydany w tomiku „Łąka” w 1920 roku. Leśmian opisuje spotkania kochanków pośród piękna przyrody. Para zrywa maliny, jednocześnie zbliżając do siebie swoje dłonie i ciesząc się swoją obecnością. W wierszu świat przyrody widziany jest ze specyficznej perspektywy, opisywane w wierszu są pajęczyny, chore liście czy żuk kosmaty. Nie jest to idealizowanie czy zachwycanie się pięknem przyrody, ale bytowanie w jej otoczeniu i przyjmowanie jej z całym dobrodziejstwem. Taka sceneria oddaje naturalność i niewymuszoną romantyczność spotkania kochanków.

Dziewczyna

Ballada opowiada o dwunastu braciach, którzy usłyszeli głos dziewczyny (symbol tajemnicy życia) zza muru. Mężczyźni postanowili odkryć tą zagadkę i zaczęli uderzać młotami w mur. Jednak nie udało im się rozwalić muru, a pod wpływem wysiłku poniosły śmierć ich fizyczne ciała. Odtąd bracia żyli pod postacią cieni, które nadal próbowały zburzyć mur. Po pewnym czasie również cienie zostały pozbawione sił i bracia przeszli na kolejny etap wcielenia. Dopiero wtedy mur runął, jednak za nim nie znaleźli dziewczyny, słyszeli jedynie głos. Wtedy zrezygnowali i stwierdzili, że nie są w stanie pokonać tej przeszkody.

Leśmian w utworze opowiada o trudzie człowieka w poznaniu sensu egzystencji. Z problemem tym ludzkość musi mierzyć się w ciągu całego swojego życia. Człowiek próbuje zrozumieć świat, znaleźć trwałe wartości i sens życia. Poeta wskazuje, że nawet po śmierci to się nie udaje i dusza człowieka nie może zaznać spokoju, poszukując owych wartości. Wiersz „Dziewczyna” składa się z dwudziestu zwrotek dwuwersowych z rymami parzystymi żeńskimi.