„Jądro ciemności” zostało po raz pierwszy opublikowane w 1899 roku w Blackwood’s Magazine w trzeci odcinkach. Pierwsze wydanie książkowe pojawiło się po kilku latach,
w 1902 roku. Dzieło to opowiada o ciemnej stronie kolonializmu. Jako marynarz, Joseph Conrad podczas swoich podróży doświadczył opisywanych realiów, odwiedzając m.in. Kongo, wówczas prywatną własność belgijskiego króla Leopolda II.
Dzieło Conrada krytykuje poczynania kolonizatorów, którzy w imię niesienia postępu, zapominają o człowieczeństwie i humanitarnym traktowaniu innych ludzi. Kolonizatorzy mając władzę i czując się bezkarni, wykorzystują swoje wpływy, dążąc do bogactwa i poszerzenia swoich wpływów za wszelką cenę. Kurtz jest przedstawiony jako postać tyrana, którego wielkość opiera się jedynie na legendach. Zarówno tubylcy, jak i biali ludzie, powtarzają że jest on wyjątkowy, niepospolity i wybitnie uzdolnione. Jednak okazuje się, że nie posiada on żadnych wybitnych cech i jedynie dąży do zniszczenia tutejszej kultury.
O czym opowiada fabuła
1. W rejsie po Tamizie uczestniczy pięciu mężczyzn, jednym z nich jest marynarz Charlie Marlow. Opowiada on o swojej podróży w głąb Afryki oraz odkrywaniu nieznanych miejsc. Mówi, że od dzieciństwa fascynowały go na mapach nieodkryte lądy oraz największa rzeka Afryki, Kongo. Stara się on o posadę w spółce handlowej, która prowadzi działalność na tej rzece. Dzięki protekcji innych osób, szczególnie jego ciotki, dostaje posadę. Mówi, że podpisywanie umowy oraz negocjacje miały coś złowieszczego w sobie. Opowiada też, że spotkał lekarza który był bardzo zainteresowany jego wyjazdem oraz zmianą w psychice ludzi po odwiedzeniu takich miejsc.
2. Marlow przed wyjazdem odwiedza ciotkę, która uważa jego bytność tam, jako niesienie cywilizacji tamtejszym ludziom. Marynarz nie podziela jej poglądów i drażni go postawa ciotki i jej podobnych.
3. Marlow płynie francuskim parowcem, podróż po rzece dłuży mu się, gdyż krajobraz niewiele się zmienia. W końcu dobija do celu i marynarz wysiada przy jednej z siedzib spółki. Na miejscu widzi czarnych, wychudzonych ludzi, który pracują pilnowani przez uzbrojonych strażników. Tam też jest świadkiem śmierci czarnego chłopca, któremu podaje suchar chleba przed śmiercią.
4. W samej osadzie napotyka na księgowego i buchaltera, których elegancja jest niczym z innego świata. Oni opowiadają mu o Kurtzu, który jest bogatym i wpływowym handlarzem. Jednak kiedy przybywa na miejsce, okazuje się że wygląd stacji należącej do Kurtza nie świadczy o jego zaradności i bogactwie. Marlow stwierdza, że prawdopodobnie człowiek ten jest niezwykle odporny na tutejsze warunki klimatyczne.
5. Marlow naprawia parowiec i obserwuje tutejsze życie. Jak zauważa, wszystkim zależy na kości słoniowej, która jest tutaj najcenniejszą rzeczą, wokół której obraca się cała rzeczywistość. Dostrzega też, że biali ludzie nie pracują, tylko knują intrygi by mieć udziały w zyskach. Marlow cały czas zastanawia się nad postacią Kurtza, która go fascynuje.
6. Marlow jest świadkiem rozmowy dwóch ludzi, którzy rozmawiają o wpływach Kurtza. Jednocześnie dowiaduje się on, że Kurtz ma konkurenta, którego ci mężczyźni chcą się pozbyć. Marynarz zauważa też, że w Afryce każdy jest bezkarny i rządzi tu prawo silniejszego.
7. Po kilku miesiącach Marlow udaje się z innymi do stacji Kurtza. Podróż jest męcząca i parowiec często ląduje na mieliźnie. Załoga bierze na statek kilku ludożerców, którzy pomagają w pracy. Dla Marlowa tutejszy krajobraz ma coś z piekła, jednak rdzenni mieszkańcy nie wydają mu się straszni i ma on uznanie dla ich pracy.
8. Marlow myśli o tym, jaki jest Kurtz. Wyobraża sobie, że jest on niezwykłym człowiekiem, który niesie postęp i cywilizację tutejszym mieszkańcom. Jednak okazuje się że przed wyjazdem Kurtz współpracował z organizacją „Towarzystwa Tępienia Dzikich Obyczajów”.
9.Wiele osób opowiada o Kurtzu, jako człowieku mającym ogromny wpływ na innych ludzi, który potrafi nad każdym zapanować i owinąć sobie wokół palca. Statek Marlowa przybywa na miejsce i wita tam ich młody Rosjanin, przypominający arlekina. Arlekin opowiada mu z zachwytem o działaniach Kurtza, który założył wojsko, ukarał buntowników i rządzi ludźmi. Z jego słów wynika, że Kurtz ma tu status boga, dla którego tubylcy urządzają ceremonię.
10. W końcu Marlow spotyka Kurtza, który jednak jest wynędzniały i mocno chory. Marynarz zauważa jednak, że Kurtz nadal włada tutejszą ludnością i ma wśród niej posłuch. Marlow opiekuje się Kurtzem, od którego dostaje dokumenty i fotografie. W chwili śmierci Kurtz szepcze „Zgroza! Zgroza!”, co pozwala przypuszczać, że zdaje sobie on sprawę ze swoich poczynań i tego, co się dzieje na afrykańskim lądzie.
11. Marlow wraca do Brukseli z dokumentami Kurtza dla dziennikarzy i właścicieli spółki. Oddaje też prywatne listy narzeczonej Kurtza i okłamuje ją, że jego ostatnimi słowami było jej imię.
