Powieść George Orwella „Folwark zwierzęcy” opisuje zwierzęta, które wygnały ludzi i zaczęły same rządzić gospodarstwem. Książka powstała w 1943, natomiast wydana została w 1945 roku. Orwell przedstawił w niej rządy totalitarne oraz zagrożenia, jakie one niosą. 

Streszczenie lektury

1. W nocy zwierzęta zebrały się w stodole, by wysłuchać starego knura Majora. Opowiadał on o tym, że to człowiek ponosi odpowiedzialność za ich zły los, głodowanie i ciężką pracę. Wezwał więc do tego, by pozbyć się człowieka z farmy.

2. Knur Major wezwał do organizacji powstania, które miało przynieść sprawiedliwy system, gdzie wszystkie zwierzęta będą równe i będą pracować wyłącznie na swoje potrzebny. Major wezwał je do walki i powiedział, że wszystko co chodzi na dwóch nogach, jest ich wrogiem. Ostrzegł też, by nigdy nie upodobniły się do ludzi. Zwierzęta przyjęły jego przemowę z entuzjazmem i odśpiewały hymn „Zwierzęta Anglii”.

3. Po trzech dniach Major zmarł i zwierzęta straciły swojego przywódcę, jednak nadal prowadziły działalność konspiracyjną. Organizacją powstania zajęły się świnie: trzy knury Snowball, Napoleon i Squealer ujęli przemowę Majora w Siedem Przykazań, które zaczęto określać Animalizmem.

4. Pewnej niedzieli zwierzęta w końcu przystąpiły do powstania i sforsowały bramę spichlerza, by zdobyć pożywienie. Ludzie próbowali ich uspokoić, jednak te się nie dały i ostatecznie wypędziły Jonesa z rodziną z gospodarstwa.

5. Następnego dnia zaczęły tworzyć nowe porządki, dom pana Jonesa miał być zmieniony w muzeum i żadne zwierzę nie mogło w nim mieszkać. Świnie, które umiały czytać i pisać, wymalowały na ścianie Przykazania Animalizmu.Oznajmiły one innym zwierzętom, że muszą pracować wydajniej, by udowodnić ludziom że są lepszymi gospodarzami.

6. Knury wezwały zwierzęta do sianokosów i wydoiły krowy, jednak potem mleko zniknęło. Jednak sianokosy się udały, choć zwierzęta ciężko pracowały. Najciężej pracował koń Boxer, który wierzył w słuszność działań zwierząt i mądrość świń. Tylko Mollie unikała obowiązków.

7. W niedzielę zwierzęta świętowały rocznicę Powstania. Napoleon i Snowball zaczęli rywalizować o dominację na farmie. Snowball uczył zwierzęta pisać i czytać, organizował różne komitety. Napoleon był temu przeciwny i uważał, że trzeba skupić się na wychowaniu młodych, dlatego odebrał suce szczeniaki i zaczął je wychowywać.

8. Zwierzęta zauważyły, że świnie dolewają mleko krów do swojej karmy i zjadły cały zbiór jabłek. Jednak knury tłumaczyły, że muszą więcej jeść, by sprawnie zarządzać folwarkiem. Zastraszyły zwierzęta powrotem ludzi, które przystały na warunki świń.

9. Okazało się, że wygnany pan Jones żalił się w całej okolicy na niesprawiedliwość ze strony zwierząt. Inni gospodarze bali się buntu w swoich gospodarstwach, postanowiono więc zaatakować Folwark Zwierzęcy. Pewnego dnia ludzie napadli na folwark, jednak zwierzęta zorganizowały sprawną obronę. Udało się odeprzeć przeciwnika, choć zginęła jedna owca. Walkę nazwano „Bitwą pod Oborą” i przyznano Snowballowi i Boxerowi odznaczenia.

10. Mollie cały czas unikała obowiązków i przysparzała innym zwierzętom kłopotów. Clover powiedział, że widział ją, jak jadła cukier z ręki parobka. Po kilku dniach klacz potajemnie opuściła folwark.

11. Tymczasem zwierzęta przygotowywały się do zimy a Napoleon i Snowball ciągle walczyli o wpływy. Zwolennikami Napoleona były owce, które przerywały wystąpienia Snowballa.

12. Snowball zaczął pracować nad planami budowy wiatraka, który miał oszczędzić zwierzętom pracy. Zwierzęta zgodziły się z nim, jednak Napoleon nasłał na niego psy i Snowball musiał uciekać. Napoleon ogłosił, że odtąd nie będzie już zebrań i zakazane są swobodne dyskusje a wszelkie decyzje będą podejmować świnie.

13. W ciągu kolejnych dni Squealer wyjaśniał zwierzętom, że Snowball jest zdrajcą i Napoleon bardzo się poświęca dla innych zwierząt. Świnie zaplanowały budowę wiatraka i ogłosiły, że przez to przez dwa lata będą zmniejszone racje żywnościowe. Zwierzęta w strachu przed powrotem ludzi godziły się na to i przyjmowały wersję świń, że to Napoleon a nie Snowball był autorem tych planów.

14. Zwierzęta pracowały nad budową wiatraka przez cały następny rok, również w niedzielę. Koń Boxer przez ten czas poświęcał się i pracował najciężej ze wszystkich zwierząt. Jednak pod koniec lata w gospodarstwie zaczęło brakować podstawowych sprzętów, przez co Napoleon ogłosił, że muszą nawiązać kontakty handlowe z ludźmi. Choć było to niezgodne z Przykazaniami Animalizmu, to żadne ze zwierząt nie zaprotestowało.

15. Świnie zaczęły handlować z panem Whymperem, zamieszkały też w domu pana Jonesa, jadły w kuchni i spały w łóżkach. Clover przeczytał Przykazania Animalizmu, jednak było tam napisane że „Żadne zwierzę nie będzie spać w łóżku z prześcieradłem”, więc uznał że świnie nie łamią zasad.

16. W czasie wichury wiatrak został zniszczony, Napoleon oskarżył o to Snowballa i wydał na niego wyrok śmierci. Zapowiedział, że w ciągu zimy trzeba będzie odbudować wiatrak.

17. Zwierzęta przez zimę ciężko pracowały i jednocześnie głodowały. Konie Boxer i Clover wykonywały swoje obowiązki z pełnym poświęceniem i podtrzymywały na duchu inne zwierzęta. Pod koniec miesiąca Napoleon wydał zarządzenie, by oddawać wszystkie jaja kur na sprzedaż. Wtedy kury się zbuntowały i zaczęły tłuc jajka. Przez pięć dni nie podawano im jedzenia i w końcu buntowniczki się poddały.

18. Świnie rozpuszczały informacje, że Snowball współpracuje z panem Jonesem i podkrada się nocami do gospodarstwa, by niszczyć ich pracę. Squealer przekonywał zwierzęta do tego, że zwycięstwo w „Bitwie pod Oborą” zawdzięczają Napoleonowi. Boxer inaczej zapamiętał walkę, jednak potem uznał że skoro Napoleon tak uznał, to musiało być.

19. Po kilku dniach rozpoczęły się przesłuchania i kilka zwierząt przyznało się do współpracy ze Snowballem. Zwierzęta te zostały stracone, przez co zapanował strach na Folwarku Zwierzęcym. Jednak Clover zdecydowała, że wolność jest lepsza niż rządy człowieka i postanowiła być wierna Napoleonowi.

20. Zwierzęta poszły do stodoły sprawdzić czy jest Przykazanie Animalizmu o nie zabijaniu zwierząt przez inne zwierzęta, jednak okazało się, że brzmi ono „Żadne zwierzę nie zabije innego bez powodu”. Wtedy zwierzęta uznały, że prawo nie zostało złamane.

21. Przez następny rok zwierzęta nadal pracowały przy budowie wiatraka. Zaczęły zauważać, że mają one więcej obowiązków niż za rządów człowieka i ich dobrobyt nie wzrasta, choć świnie na przemówieniach twierdziły inaczej.

22. Napoleonowi zaczęto przypisywać każdą zasługę, mieszkał on w domu i jadł z porcelany. Tymczasem zwierzęta niemal zakończyły budowę wiatraka a Napoleon zamierzał sprzedać buczynę do drugiego gospodarstwa.

23. Wiatrak został ukończony jako „Wiatrak Napoleona”, okazało się również że Napoleon sprzedał Fredericowi buczyny, jednak pieniądze okazały się fałszywe. Wkrótce potem ludzie zaatakowali Folwark Zwierzęcy. Tym razem zwierzęta nie miały przygotowanej obrony i schowały się w budynkach. Jednak kiedy ludzie zniszczyli wiatrak, zwierzęta rzuciły się do walki i odepchnęły przeciwników.

24. Po tym świnie świętowały a zwierzęta uświadomiły sobie, że znowu będą musiały odbudować wiatrak. Napoleon zachorował od sporej ilości wypitej whisky, jednak wkrótce wyzdrowiał. Tymczasem zwierzęta znalazły Squealera, który pijany leżał pod drzwiami stodoły.

25. Boxer wracał do zdrowia po „Bitwie pod Wiatrakiem” i marzył by budowla była skończona i mógł on przejść na emeryturę. Zimą brakowało jedzenia dla zwierząt, jedynie świnie i psy nie głodowały. Zwierzęta jednak nadal uważały, że mają lepiej niż za rządów pana Jonesa.

26. Dla licznych dzieci Napoleona postanowiono wybudować szkółkę, prosiaki nie mogły bawić się z innymi zwierzętami a świniom należało ustępować z drogi. Ciągle nie było pieniędzy, więc świnie zaczęły produkować piwo. Jednocześnie Napoleon wezwał do Spontanicznych Demonstracji, podczas których miano deklamować wiersze na jego cześć.

27. Pewnego dnia Boxer upadł, ciągnąć wóz z kamieniami. Zwierzę zachorowało i Napoleon oznajmił, że wezmą go do szpitala. Jednak na farmie zjawił się furgon z rzeźni, świnie wytłumaczyły jednak, że jest to wóz weterynarza, który nie zdążył zmienić szyldów. Po kilku dniach Squealer zjawił się z wiadomością, że Boxer zmarł w szpitalu. Tego samego dnia w domu świń słychać było świętowanie przy alkoholu.

28. Na Folwarku Zwierzęcym zostały nieliczne zwierzęta, które pamiętały Majora i Powstanie. Świnie nadal rządziły i gospodarstwo rozwijało się, mimo że zwierzęta nie odczuwały dostatku. Nadal były jednak przekonane, że pracują dla siebie. Po pewnym czasie zwierzęta zauważyły, że na ścianie stodoły zostało tylko jedno Przykazanie: „Wszystkie zwierzęta są równe, ale niektóre są równiejsze od innych”.

29. Od tego momentu świnie zaczęły ubierać się jak ludzie, chodzić na dwóch nogach, kupiły radio i nawiązały stosunki handlowe z ludźmi. Pewnego dnia grupa ludzi odwiedziła świnie i jadła z nimi kolację, zwierzęta zauważyły że twarze świń się zmieniły i nie potrafią rozróżnić, kto jest świnią a kto człowiekiem.