Adam Ważyk był polskim poetą pochodzenia żydowskiego, żyjącego w latach 1905-1982. On sam, jak i jego twórczość była zaangażowana politycznie. W 1964 podpisał się pod Listem 34, w którym sprzeciwił się łamaniu wolności słowa w PRL. Angażował się również, kiedy usunięto inscenizację „Dziadów” w 1968 oraz jako jeden z pierwszych podjął rozrachunek z epoką stalinizmu w Polsce. 

Opracowanie wybranych utworów Adama Ważyka

Rzeka

Utwór wychwala mądrość Stalina i porównuje jego intelekt do rzeki szerokiej, która zalesia stepy i stawia ogrody. Podmiot liryczny przedstawia Stalina jako wybitnego polityka, który swoją mądrą działalnością prowadzi kraj ku lepszemu. Stalin jako rzeka zniszczył epokę panów, który głębił lud. Obecnie dzięki owej rzece ludzie żyją w dobrobycie i szczęśliwości. Wiersz ten jest utworem propagandowym i powstał on w okresie twórczości poety, kiedy współpracował on z władzami komunistycznymi.

Poemat dla dorosłych

Wiersz powstał w 1955 roku i jest atakiem na socjalistyczny mit budowy Nowej Huty. Podmiot liryczny opowiada o nowo zbudowanym mieście, które pozbawione jest pamięci oraz tradycji. Obserwuje też budowniczych Nowej Huty, którzy nie są bohaterami wznoszącymi budynki ku chwale ojczyzny, ale wiejską zbieraniną ludzi pozbawionych zasad moralnych i manier. Autor opisuje ich niechlujny wygląd oraz zachowanie, które łączy w sobie religijność przy jednoczesnym pijaństwie i rozpuście. Dla poety robotnicy są niczym lud koczowniczy, który przybywa do miasta w celu poszukiwania lepszego życia. Poeta w tym utworze demaskuje świetlany mit budowy Nowej Huty. Według niego na tym wielkim placu budowy bardziej widać wypadki, anonimową śmierć robotników przy pracy i dramat setek rodzin. W utworze poeta wykorzystał nowomowę w celu jej sparodiowania. Autor używa w sposób ironiczny takich wyrażeń jak sabotażysta, spekulant czy nowe Eldorado. Wiersz ten jest rozrachunkiem z socjalizmem i jego mitami – poeta obnaża kłamstwa, fałszowanie rzeczywistości i manipulowanie ludzi przez władzę.