Maria Dąbrowska należy do jednych z najważniejszych powieściopisarek polskich. Do jej najważniejszych utworów zalicza się powieść „Noce i dnie”, opowiadania „Dzikie ziele”, „Ludzie stamtąd” oraz całą serię nowel. Opowiadanie „Pies” opowiada o przyjaźni zwierzęcia i ludzi. 

Streszczenie lektury „Pies”

Książka opowiada o małym psie, który wabił się Tumry. Był on brązowym wyżłem i został porzucony przez swojego pana. Został więc oddany do nowego domu. Tam na początku był nieufny lecz kiedy otrzymał jedzenie i znalazł się w cieple, zaufał nowym właścicielom. Pies wybierał się z dziećmi na polowanie na ptactwo.

Pewnego dnia Tumry zobaczył u sąsiadów suczkę o imieniu Filutka, od tego momentu walczył z innymi psami o jej względy, przez co po nocy wracał podrapany. Przez to też mniej bawił się z dziećmi a więcej z suczką Filutka. Pewnego razu najstarsza córka zachorowała na tyfus. Kiedy Tumry do niej przychodził, dziewczynce się polepszało. Po kilku dniach całkiem wyzdrowiała i wszystkie dzieci mogły się bawić z psem.

Jesienią dzieci zauważyły że pies osłabł i zaczął powłóczyć nogami. Ojciec postawił diagnozę, że to początek wścieklizny i nie da się jej wyleczyć. Zabrał więc psa nad jezioro i pochował go. Dzieci czasami przychodziły na grób, gdzie napisały „Tu spoczywa nasz drogi przyjaciel pies Tumry”.