Jan Lechoń tworzył poezję i prozę, był także krytykiem literackim i teatralnym. Zadebiutował w 1920 roku tomem „Karmazynowy poemat”. Był również współtwórcą grupy poetyckiej Skamander, w skład której wchodzili Julian Tuwim, Antoni Słonimski czy Jarosław Iwaszkiewicz. 

Opracowanie wybranych wierszy Jana Lechonia

Mochnacki

Tematem wiersza jest koncert Maurycego Mochnackiego, działacza politycznego i pianisty. Lechoń przedstawia koncert, w którym pianista przeniósł w muzyce motywy miłosne, sielankowe a także historyczne i polityczne. Podmiot liryczny opowiada o pianiście, który głęboko przeżywa koncert i szybko nawiązuje emocjonalną więź z widownią. Dzięki swojej grze wyraża uczucia narodu, jego historię i tradycję. W grze pianisty pojawiają się polscy szlachcice w kontuszu i podgolonych głowach, sceny z powstania listopadowego oraz cierpienie zniewolonego narodu. Podmiot liryczny opowiada też o reakcjach widowni na grę Mochnackiego. Początkowo była ona nieprzychylnie nastawiona, jednak już na początku pianista skupił ich uwagę pogodnymi dźwiękami a następnie poruszył ich gwałtowną grą i emocjami. Podmiot liryczny opisuje, jak Mochnacki zmienia nastrój gry, dzięki czemu jego gra jest pełna dynamizmu i emocji. Pianista budując napięcie, daje wyraz swoim patriotycznym uczuciom i przywołuje takie emocje jak rozpacz, strach i grozę, z którymi Polacy borykali się nazbyt często w swojej historii.

Herostrates

Wiersz ten ukazał się w debiutanckim tomie w 1920 roku. W tym utworze poeta zakwestionował romantyczną tradycję literacko-filozoficzną i zaakcentował potrzebę stworzenie nowych narodowych świętości. Tematem wiersza jest los Polaków, którzy musieli uciekać z ojczyzny i obecnie przebywają na przymusowej emigracji w różnych częściach świata. W utworze jest wspomnienie mesjanistycznego cierpienia narodu w próbach odzyskania niepodległości w powstaniach oraz cierpienia ludzi pod zaborami. Lechoń odwołuje się do twórczości Słowackiego i Mickiewicza. Poeta wzywa jednak do burzenia zabytków, zerwania z tradycją i nabożnym stosunkiem do historii narodu. Autor sugeruje, że nie można żyć przeszłością i być ciągle pod jej wpływem, lepiej skupić się na teraźniejszości. Na postulaty autora miała wpływ ówczesna sytuacja Polski, która od kilku lat cieszyła się niepodległością. Poeta nakazuje więc czytelnikowi docenić teraźniejszość i w pełni się nią cieszyć. Wiersz ma ponadczasowy oddźwięk, gdyż dziś również można się zastanowić, czy nie lepiej skupiać się na teraźniejszości i budowaniu lepszej przyszłości niż rozgrzebywaniu i rozpamiętywaniu przeszłych wydarzeń.